Kassa!

‘Weet je wat? We maken ook nog een toneelstuk van Het verraad van Anne Frank. En dan doen we net alsof vader Otto wel degelijk heeft geweten dat ze door een Jood zijn verraden, maar die waarheid wilde verbergen om een hoger doel te dienen: antisemitisme vermijden. Dan noemen we het Het dilemma van Otto Frank. Je weet toch: noem de naam Frank en het is kassa!’

Dat moet de gedachtegang zijn geweest van filmer Thijs Bayens, met Pieter van Twisk initiatiefnemer van dat inmiddels beruchte forensische onderzoek. Het was een serieus plan, voordat het boek werd afgedaan als kolder en de uitgeverij het uit de handel nam, zo meldde het Historisch Nieuwsblad deze week.

Het is maar één voorbeeld van het jarenlange misbruik van de naam van Anne Frank door zogenaamde creatievelingen met dollartekens in de ogen. Denk aan knuffelschrijver Ilja Leonard Pfeijffer. In 2017 bewerkte hij Anne’s dagboek tot het toneelstuk Achter het huis, gelardeerd met perverse scheldpartijen in bewoordingen die het tienermeisje niet gekend zal hebben. Pfeijff er liet voor het dramatisch effect Anne’s zus Margot maar even door een medeonderduiker verkrachten. Het leverde hem vier sterren in NRC op. Kassa natuurlijk.

Berthe Meijer schreef enkele jaren geleden een interessant boek: Leven na Anne Frank. Alleen: het boek had niet zoveel met Anne te maken, het ging veel meer over haar relatie met Ischa Meijer. De titel was de keuze van haar uitgever, De Bezige Bij, vertelde de schrijfster toen ik haar interviewde. Ook De Bezige Bij moet ‘Kassa!’ hebben gedacht.

We maken op de redactie wel eens de cynische grap dat je met alle producties over Anne Frank, het symbool van de Holocaust, anno 2022 de Amsterdamse grachten kunt dempen. Velen willen meepikken uit de ruif: ‘Anne met een Palestijnensjaal? Ja, dat is scoren!’ Een recente fi lm over haar, alweer een, krijgt van onze filmredacteur niet meer dan één ster. De reden leest u in het NIW (pagina 25).

Natuurlijk zijn er goede, integere initiatieven en is het belangrijk dat de jongere generatie van haar verhaal leert. Maar daarvoor is Anne’s eigen geschiedenis, mits goed verteld, dramatisch genoeg. Die geschiedenis hoeft helemaal geen geweld te worden aangedaan. En Anne Frank en haar familieleden zeker niet. Laten we dus afspreken niet meer in acties te trappen van op roem en geld beluste wolven.