De National Council of Jewish Women Nederland (NCJW), die vorig jaar op sterven na dood was, hield afgelopen week een algemene ledenvergadering. „We spelen open kaart en komen met nieuwe plannen.” Ons ledenbestand is in de laatste jaren nogal verouderd. Ook is het aantal actieve leden behoorlijk teruggelopen. We willen daarom slapende leden wakker schudden en nieuwe leden aantrekken,” zegt bestuurssecretaris Marylan Hage- Storck (59). De overkoepelende Joodse vrouwenorganisatie wil vooral jonge vrouwen aanspreken op het gebied van emancipatie. Daarvoor willen zij social media inzetten, iets wat tot nu toe niet gebeurde, en samenwerken met andere Joodse organisaties waarin vrouwen, jong en oud, actief zijn. De plannen worden op de volgende ledenvergadering uitgewerkt. De club wil zich met hernieuwde kracht richten op een van de belangrijkste doelstellingen van het NCJW: het bevorderen van vrouwenrechten binnen het jodendom. „We krijgen de indruk dat jonge vrouwen minder dan vroeger bezig zijn met vrouwenemancipatie. Dat is jammer, want vrouwen zijn vaak wel degelijk achtergesteld,” aldus het bestuurslid. Het is de bedoeling dat jonge Joodse vrouwen voortaan door digitale informatieverschaffing bewust worden gemaakt van hun positie binnen het geloof. „Kijk naar de agoena binnen de orthodoxie. Vrouwen die willen scheiden kunnen dat volgens deze wet niet zomaar. Als een man de scheiding wil blokkeren dan staat de agoena hem toe om dat te doen. Wij willen jonge orthodoxe vrouwen hiervoor waarschuwen door hen in te lichten. We streven overigens niet naar wijziging van de wet, het gaat ons om de interpretatie ervan.”
Paraplu voor Joodse vrouwen
Het NCJW werd in 1998 opgericht als onderdeel van moederorganisatie International Council of Jewish Women (ICJW), waar wereldwijd anderhalf miljoen Joodse vrouwen uit 43 landen bij aangesloten zijn. Samen zetten ze zich in voor vrouwenrechten, mensenrechten, interreligieus begrip en respect, sociaal welzijn, en het versterken van Joodse kennis. De leden van het NCJW bestaan uit de orthodoxe vrouwenorganisatie Deborah, de federatie der LJG-vrouwen en individuele ongebonden Joodse vrouwen. Als koepelorganisatie begon de NJCW eind jaren 90 met enkele honderden leden. De koepel geeft aan wegens privacyregels nu geen gegevens over het aantal leden aan derden te mogen verschaffen. Het NCJW is een uniek orgaan binnen Joods Nederland waar orthodoxe en liberale vrouwen samenwerken. De organisatie neemt het vooral op voor vrouwenemancipatie binnen het geloof, maar zoekt ook samenwerking met buitenlandse zusterorganisaties. Het komend jaar wil de NCJW de interreligieuze dialoog nieuw leven inblazen, middels contact met andere vrouwenorganisaties.
Ongelukkig jaar achter de rug
2011 gaat voor het NCJW de boeken in als een ongelukkig jaar door uiteenlopende communicatieproblemen. Hage-Storck: „In de twee jaar daarvoor was er een slapend bestuur van twee leden. Het huidige bestuur heeft hen afgelost en moest het wiel opnieuw uitvinden. We moesten elkaar eerst goed leren kennen. Dat was niet makkelijk, want iedereen woont verspreid over het land. Toch lukte het ons om zes keer bijeen te komen. We hebben erg veel gemaild en gebeld met elkaar en met de leden. Dat kostte veel tijd en energie.” Het mailen ging niet helemaal goed, vertelt de bestuurssecretaris. Zo stuurde de voorzitter in één keer een ‘e-mailbom’ van 126 mails die ze in de voorafgaande maanden niet had doorgestuurd naar alle bestuursleden. Dit is de onderlinge verhoudingen niet ten goede gekomen. „Na een paar maanden besloot zij mede daarom haar functie neer te leggen. Een ander bestuurslid is toen ook gestopt. Allebei stellen ze vooral privéredenen te hebben voor hun besluit. De overgebleven vier bestuursleden pakten de draad weer op,” vertelt Hage-Storck, die later voor een nieuwe verrassing kwam te staan. „Ergens in een gebouw kwam ik een poster tegen waarop stond dat het NCJW medeorganisator was van een platform tegen discriminatie. Geen van de bestuursleden wist daar iets van. Een van onze reguliere leden had met goede bedoelingen zelfstandig namens het NCJW gehandeld. Dat is geweldig van haar, maar het was leuk geweest als we dit van te voren hadden geweten.”
Hoop
Met hernieuwde moed organiseerde het bestuur afgelopen zondag een algemene ledenvergadering. „Het was een goede tweede start. We hebben 25 vrouwen over de vloer gehad, waaronder een vertegenwoordigster van de WIZO en van onze Belgische zusterorganisatie De Liga. Verder waren er twee jonge vrouwen aanwezig. Allemaal erg hoopvol,” aldus Hage-Storck. De vrouwen spraken af om een Twitteraccount en Facebookpagina te openen. Hiermee willen ze een digitaal platvorm voor vrouwen creëren. „Als bestuur hebben we tegen de leden gezegd dat we open kaart willen spelen en graag vooruit willen, niet achteruit. We willen samen over de situatie praten en tot nieuwe stappen komen.” De vrouwen spraken af dat het bestuur in de komende tijd concrete plannen gaat uitwerken en dat deze op zondag 25 maart in een nieuwe ledenvergadering worden gelanceerd. Hage-Storck roept Joodse vrouwen, leden en niet-leden, op om daarbij aanwezig te zijn. „De strijd om vrouwenemancipatie binnen het jodendom mag namelijk niet ophouden. We moeten ervoor zorgen dat toekomstige generaties vrouwen betrokken blijven en weten waar hun rechten en plichten liggen. Daar gaat het uiteindelijk om.”
DEBORAH
Een van de organisaties die aangesloten zijn bij het NJCW is de orthodox Joodse vrouwenvereniging Deborah. De groep werd in 1978 opgericht door Bloeme Evers-Emden en Bettina Sanders. „Wij willen naar voren brengen dat vrouwen meer rechten hebben dan de traditionele rechten van kookster en opvoedster,” verklaarde Sanders in haar openingstoespraak. Ook wil Deborah tot op vandaag de positie van de vrouw in de Nederlandse samenleving versterken. In de beginperiode waren er ruim 500 vrouwen lid van Deborah. Tegenwoordig heeft de club tussen de 150 en 200 leden. Evers-Emden verwoordde haar missie in 1996 in het NIW als volgt: „Je moet er als vrouw heel alert op zijn dat de positie van vrouwen niet worden teruggedrongen. Je moet veel leren en niet napraten. Je moet bronnen kunnen raadplegen of een betrouwbaar iemand hebben die dat voor je doet. Want wat voor mannen belangrijk is, is voor vrouwen ook belangrijk, ook al worden vrouwen opzijgezet met de mededeling dat hun tsietsiet al ingebouwd zijn,” daarbij verwijzend naar de schouwdraden aanhet gebedskleed. Een vaste activiteit van Deborah is een samenkomst met Poeriem en het lezen van de Megilat Ester door en voor vrouwen.