Vorige week donderdag werd het startschot gegeven voor botsingen tussen Palestijnse militanten en Israëlische militairen, en daarna was er geen houden meer aan.
Er werd een dertienjarige Palestijnse jongen gedood, wat werd beantwoord met het opblazen van een tunnel in de nabijheid van een Israëlische soldaat, die gewond raakte. Op zaterdag werd een legerpatrouille in een jeep beschoten die honderd meter achter de Israëlische kant van de afscheiding reed, waarbij vier leden van de Givati-brigade gewond raakten. De luchtmacht lanceerde daarna represailleaanvallen tegen raketinstallaties, smokkeltunnels en wapenopslagplaatsen.
Woensdag waren er in totaal vijf Palestijnen gedood en tientallen gewond geraakt en raakten aan Israëlische zijde drie mensen gewond en werden twintig mensen voor een shock behandeld. In totaal waren er woensdag minstens 115 raketten afgevuurd vanuit de Gazastrook. In Zuid-Israël gingen zondag scholen dicht en moesten burgers regelmatig de schuilkelders in (zie de reportage op de voorgaande bladzijden).
Woensdag was er nog geen sprake van een officieel staakt-het-vuren, maar de laatste twee raketten kwamen dinsdag neer in de buurt van Ashdod. Minister van Defensie Barak zei dinsdag dat de periode van wederzijds vuur nog niet voorbij was. „Hamas en andere terreurorganisaties gaan gebukt onder zware invallen [van het leger], maar de vijandelijkheden zijn niet voorbij en wij zullen zelf beslissen over het tijdstip en de middelen. Wij gaan niet toestaan dat het leven van onze burgers van dag tot dag zo geteisterd wordt.” Barak zei ook dat hij Hamas ervoor verantwoordelijk houdt, ook al vuurden andere terreurorganisaties de raketten af.
Het leek er woensdag op alsof Israël zwaardere middelen overwoog, maar niet op zeer korte termijn. Vice-premier Ya’alon dreigde dat Israël ‘een volle doos met hulpmiddelen heeft, die we nog niet hebben gebruikt’. Het is de vraag wat hij bedoelt – geen tapijtbombardementen nemen we aan, dus wat zou Israël nog meer in het vat kunnen hebben? Een nieuwe invasie? De burgemeester van Ofakim, Zvi Greengold, en de voorzitter van de regionale raad Eshkol Haim Yalin vroegen Netanyahu met klem om het raketvuur te stoppen.
Wat nu?
Dit is de zoveelste onrustige periode rond de Gazastrook. De beschietingen kwamen overigens in dezelfde periode dat er op de Golanhoogte kogels en een mortiergranaat vanaf de Syrische kant – samenhangend met de strijd tussen Assad en de rebellen – op Israëlisch gebied terechtkwamen en twee Syrische tanks zich een tijdlang in een gedemilitariseerde zone ophielden. Israël vuurde daar voor het eerst een waarschuwingssalvo af.
Netanyahu bezigde tegen correspondenten dreigende taal. „Israël heeft de plicht om zijn burgers te verdedigen. We gaan niet werkeloos toezien.” Uit diverse bronnen is duidelijk geworden dat Israël begint te vrezen dat de afschrikkende werking van het Israëlische leger aan kracht heeft ingeboet, en het overweegt om de infrastructuur van Hamas harder aan te pakken. De militaire afschrikking van het Israëlische leger lijkt te hebben ingeboet sinds Operatie Gegoten Lood, 2008-9, en het kabinet vraagt zich af of de boodschap ‘aan de overkant’ wel wordt begrepen. Israël heeft maandenlang gedreigd, maar niets gedaan, en de terroristische zeden in de Gazastrook beginnen weer wat losser te worden.
Hamas kwam de ongeregeldheden wel goed uit, omdat Hamas-premier Haniyeh binnenkort graag hoofd van het politbureau van Hamas wil worden, en dan komt enig krachtdadig ogend sabelgerinkel wel goed uit.
Maar Hamas heeft niet genoeg controle over allerlei extremistische, schietgrage facties, salafisten en jihadisten waarmee Hamas de laatste tijd de confrontaties uit de weg is gegaan – het negeerde de militanten die vanuit de Sinaï de Gazastrook binnendrongen – omdat het anders te veel op het autoritaire, bureaucratische Fatach zou kunnen gaan lijken.
Geheim wapen
Israël weet dat er in de Gazastrook van alles is veranderd sinds Gegoten Lood. Hamas beschikt nu over Fajr-raketten uit Iran, die een bereik van 75 kilometer hebben, waarmee het grootste deel van centraal Israël kan worden geraakt, met inbegrip van Tel Aviv. Mocht Israël tot een omvattende actie besluiten, dan kan het een flinke fall-out tegemoetzien, mogelijkerwijs ook vanuit het noorden.
In het nieuwe Egypte werd door de Moslim Broederschap – die in Morsi een president heeft – woedend gereageerd op de aanvallen tegen de Gazastrook. De partij van de Broederschap, de Vrijheid en Rechtvaardigheidspartij, noemde Israël deze week ‘een zionistische bezetter’ en een ‘racistische staat’ – origineel was het niet – en plaatste de harde Israëlische acties in het licht van de verkiezingen van 22 januari. Premier Netanyahu en minister van Buitenlandse Zaken Lieberman werden elementen van ‘extreem-rechts’ genoemd.