Oortjes

Vriend V. was soms erg ondeugend. Jaren voordat ik hem leerde kennen, was hij uitgenodigd op een chic feest. Hij ergerde zich zo aan de arrogantie van het gezelschap, dat hij besloot wat kristallen wijnglazen van hun pootjes te ontdoen. Hij verborg ze achter de gordijnen.

Mijn ouders konden ook ondeugend zijn. Zomers woonden we vier maanden in ons strandhuisje in IJmuiden. Daar was begin jaren zestig geen bal te doen, afgezien van de maandelijkse kienavond in de strandtent – maar, dolle pret, mijn vader wist hoe je met duim en wijsvinger een oortje van een kopje af moest schieten. Op een avond liet hij het zien aan vrienden uit andere strandhuisjes die op bezoek waren. Ze haalden onmiddellijk hun eigen kopjes, alle oortjes sneuvelden. De avond dat vriend V. zich vergreep aan de wijnglazen, is niet de geschiedenis ingegaan als Kristallnacht.

Die verschrikking op 9 november 1938 wordt weer herdacht. Er zijn nog andere ellendigheden gebeurd op die Schicksalstag in de loop der geschiedenis. Maar ik heb behoefte aan verhalen waar je vrolijk van wordt. Daar gaan we. Op 9 november 1922 werd Albert Einstein de Nobelprijs voor Natuurkunde van 1921 toegekend. Dezelfde dag in 1966 ontmoette John Lennon Yoko Ono. Twee jaar later werd Joe Cockers uitvoering van Beatle-song With a little help from my friend nr. 1 op de Engelse hitparade. Lennon, Ono en Cocker hebben geen miezerig Joods worteltje, maar welke Jood kan beweren dat hun muziek geen deel uitmaakt van hun identiteit? Simon & Garfunkel: Joods! Op 9 november 1969 namen ze het totaal on-Joodse Bridge over Troubled Water op.

Gary Kasparov werd op 9 november 1985 wereldkampioen schaak. Schaak heeft ook niks met jodendom te maken, maar ik heb er een zwak voor, en ik ben trots op Levi Benima, die Nederlands schaakkampioen in 1881 en 1883 was. Levi, een marskramer (net als zijn neef, mijn grootvader Soliman), was ook een fenomeen op het gebied van blindschaken, wat nog moeilijker is dan schaak. Op Wikipedia staat een foto van hem.

Zou hij ook zo ondeugend zijn geweest als mijn vader Louis/Levi (roepnaam Piet)? Op de foto lijkt hij wel tot ondeugendheid in staat. Ik vergeet bijna het neerhalen van de Muur op Schicksalstag 1989: toen is er meer gesneuveld dan wat kopjesoortjes.