De Palestijnen wenden zich definitief op 23 september tot de Veiligheidsraad om erkenning te krijgen voor een eigen staat. Ze krijgen vermoedelijk niet meer dan een ‘observer state’.
Eindelijk kwam er duidelijkheid: de Palestijnse minister van Buitenlandse Zaken Riyad al Malki maakte donderdag 15 september bekend dat de Palestijnse Autoriteit zich op 23 september tot de Veiligheidsraad gaat wenden met het verzoek om erkenning van een Palestijnse staat als volwaardig VN-lid. Daarmee kwam een eind aan speculaties of de Palestijnen wel het risico wilden lopen op een Amerikaans veto. Washington zal een positieve VN-resolutie blokkeren, zodat de Palestijnen naar de Algemene Vergadering moeten. Die bestaat uit 193 landen, waarvan naar verwachting meer dan tweederde de Palestijnen een observer state gunt.
De Verenigde Staten hebben maandenlang geprobeerd om de Palestijnen van een VN-bid af te houden. Maar de PA vindt dat de onderhandelingen met Israël nu al drie jaar vastzitten en hoopt dat door een volledige of gedeeltelijke erkenning de internationale druk op Israël toeneemt. Omdat ook in Turkije en Egypte de openbare opinie zich steeds openlijker tegen Israël keert, zien commentatoren in Israëlische en buitenlandse kranten een groeiend isolement van Israël. Vooral het ‘verlies’ van Turkije komt Israël zeer ongelegen. Een Amerikaans veto op of kort na 23 september zou de anti-Israëlische sentimenten versterken en het beeld bevestigen van een onwillig Israël. Daarmee zouden de Palestijnen al een eerste pr-succes boeken. De linkse Israëlische Ha’aretz-columnist Gideon Levi concludeerde donderdag kortaf: „Israël wil geen Palestijnse staat. Punt.” Hij herinnerde eraan dat een coalitie van Israëlische vredesorganisaties een lijst van vijftig redenen publiceerde waarom je een Palestijnse staat zou steunen: „Als je er maar vijf zou accepteren, zou dat niet genoeg zijn? Wat is het alternatief, nu er donkere wolken boven ons samenpakken?” Levi denkt dat Israël op 23 september voor de VN ‘te kijk’ zal staan ‘omdat het geen enkel overtuigend argument tegen internationale erkenning heeft’. Vier achtereenvolgende premiers hebben gezegd dat ze vóór zijn, dus waarom is er dan nog niets gebeurd? Werd Israël zelf niet, deels, door de VN in het zadel geholpen? In 1979 erkende Israël ‘de legitieme rechten van het Palestijnse volk’ en beloofde het om binnen vijf jaar een onafhankelijk bestuur in de Gazastrook en de West Bank mogelijk te maken. Daar kwam niets van terecht, concludeert Levi. Diezelfde clausule maakte deel uit van de akkoorden van Oslo, in 1993, met hetzelfde resultaat. Arafat werd vaker als obstakel voor de vrede aangewezen, maar ook na zijn dood waren er geen vorderingen. „Israël claimde toen dat er alleen een oplossing kwam als de terreur zou stoppen. De terreur stopte – en niets.”
Frustraties
Wat er na de 23e gaat gebeuren is onduidelijk, maar de Israëli’s bereiden zich voor op een hete herfst. Minister van Buitenlandse Zaken Clinton heeft gezegd dat vrede ‘niet in New York’ kan worden gesloten, maar alleen in Jeruzalem en Ramallah. Waarnemers verwachten dat, omdat er ‘op de grond’ niets verandert, de frustraties zich zullen ontladen op nederzettingen en openbare wegen op de West Bank. De Palestijnse veiligheidstroepen hebben bij Israëlische firma’s al ME-uitrusting besteld.
Netanyahu kwam met een tegenmaatregel: hij gaat op de 23e september ook de Algemene Vergadering toespreken om de Israëlische visie uit te leggen. Tijdens een persconferentie zei de premier: „De manier om deze vrede te bereiken is door directe onderhandelingen. Je kunt geen vrede bereiken met een dictaat.” Hij zei dat hij weet dat de Algemene Vergadering niet goed naar hem zal luisteren omdat er sprake is van een ‘automatische meerderheid die altijd klaarstaat om tegen Israël te ageren’. „Maar ik heb besloten ernaartoe te gaan, niet om applaus te scoren, maar om de waarheid tegen ieder land te verkondigen dat maar wil luisteren.”
Bang
VN-diplomaten vertellen de andere kant van het verhaal. Diverse landen steunen de Palestijnse zaak alleen maar omdat ze bang zijn dat het Arabische en islamitische blok ze bij een ‘foute’ keuze uit allerlei VN-lichamen zal weghouden of dwarszitten als ze zich tot de Veiligheidsraad wenden; vooral het blok van ongebonden landen is belangrijk. Een land als Australië zou worden gechanteerd omdat het volgend jaar een zetel in de Veiligheidsraad wil en de islamitische landen niet boos wil maken met een ‘pro-Israëlische’ stem. Canada ligt al uit de race, omdat het land openlijk Israël steunt. De VN-bid is niet erg populair onder diplomaten, die erover spreken als ‘iets irritants dat we graag achter de rug hebben’. De Daily Mail noemde die nieuwe staat een Potemkin polity, zonder enige realiteit en ook in de Gazastrook ontbreekt ieder enthousiasme.
Abonneer op het NIW
