Drie weken geleden was Kemal Rijken voor het NIW in Washington (NIW 14, ‘Afwachten…’) en trof hij een Joodse gemeenschap in opperste staat van verwarring aan.
Hoe moesten Joden zich opstellen tegenover de nieuwe president Donald Trump? De antwoorden liepen gigantisch uiteen. Bij de Lubavitcher chassidiem was de vlag uitgegaan toen Trump het Witte Huis betrok, want ‘First Daughter’ Ivanka en haar Joodse echtgenoot Jared Kushner behoorden tot de trouwe bezoekers van hun synagoge aan Washingtons Leroy Place. “Voor ons is dit nu al een goede president,” vertrouwde rabbijn Levi Shemtov de verslaggever toe. Sjoelganger Chaim Helfgott noemde het aantreden van Trump zelfs een geschenk uit de hemel: “Zijn verkiezing is een teken dat de Messias snel zal komen.”
Heel anders was het commentaar in de liberale Sixth & I Historic Synagogue, waar net een benefi etavond voor Syrische vluchtelingen werd gehouden. “Trump maakt mensen nerveus met zijn anti-immigratie-uitspraken,” zei de 36-jarige Naomi Fernald tegen Rijken. “Door Trump voelen blanke racisten en nationalisten zich weer sterk,” voegde vluchtelingenwerkster Andrea Barton daaraan toe. De bezoekers van de liberale sjoel maakten zich niet alleen zorgen over de antimoslimretoriek van de nieuwe president, maar ook over het aantal antisemitische incidenten dat sinds zijn verkiezingsoverwinning was toegenomen.
Dat de aanhangers van de Lubavitcher Rebbe zo enthousiast zijn over de vastgoedmagnaat uit New York verbaast me niets. Zelf heb ik op vakantie in Florida geregeld de sjabbat gevierd in het Chabad Jewish Center of Naples, een voormalige kerk die er een stuk minder christelijk uitziet sinds op het altaar op ware grootte de Klaagmuur is nagebouwd. Tijdens de kidoesj werd wel het glas geheven op de Israëlische premier Netanyahu, maar niet op de toenmalige Amerikaanse president Barack Obama. “Normaal toasten we ook op de gezondheid van de president,” legde een oudere man met baseballpet me geduldig uit, “maar dat doen we niet zolang dat moslimvriendje in het Witte Huis zit.”
Verwende krengen
Zo geharnast als de chabadniks zitten niet alle Amerikaanse Joden erin. De overgrote meerderheid van hen stemde op Hillary Clinton, de komst van Trump plaatst liberalen en gematigd-orthodoxen voor een akelig dilemma: The Donald heeft meer op met de regering-Netanyahu dan Obama, hij staat de bouw van nederzettingen oogluikend toe en overweegt de Amerikaanse ambassade te verplaatsen van Tel Aviv naar Jeruzalem. Tegelijk bestaat zijn aanhang voor een deel uit etnische nationalisten en blanke superioriteitsdenkers waarvan de Joodse minderheid in de Verenigde Staten weinig goeds te verwachten heeft. ‘God bless Donald Trump!’ twitterde voormalig Ku Klux Klan-leider David Duke de dag na de verkiezingen. ‘Hail Trump, hail our people, hail victory!’ riep voorman van de aartsconservatieve Alt-Right-beweging Richard Spencer uit op een bijeenkomst in het Ronald Reagan Building in Washington. Een deel van de aanwezigen bracht bij die gelegenheid de Hitlergroet.
Zo geharnast als de chabadniks zitten niet alle Amerikaanse Joden erin
Trump zelf deed veel stof opwaaien door in een verklaring naar aanleiding van International Holocaust Day met geen woord te reppen over de Joodse slachtoffers van het naziregime, wat George W. Bush en Barack Obama wel altijd trouw deden. Dan is er nog Steve Bannon, die Joodse kinderen ‘verwende krengen’ noemde en nu topadviseur op het Witte Huis is. Een president die Netanyahu en het nederzettingenbeleid steunt, maar zich tegelijkertijd laat toejuichen door hardcore antisemieten, het is zonder precedent in de geschiedenis. Geen wonder dat de Joodse gemeenschap in Amerika ernstig in de war is.
Abonneer op het NIW
