Over kindermisbruik

Deze verdachten, in een rechtbank in Jeruzalem in 2010, kregen zeventien jaar voor kindermisbruik. Foto: Kobi Gideon

Wat zegt de Tora over seksueel misbruik van kinderen? Dayan Raphael Evers buigt zich over dit delicate onderwerp: verkrachting wordt gelijkgesteld aan moord.

Seksueel misbruik van kinderen was een moeilijk bespreekbaar probleem, zeker in orthodoxe kringen. Klokkenluiders werden meestal monddood gemaakt. Maar inmiddels wordt misbruik ook daar zwaar veroordeeld. Er bestaan veel vormen van kindermishandeling, van verbaal en geestelijk geweld tot pure lichamelijke en of seksuele mishandeling. De Tora is hier duidelijk over: verkrachting wordt gelijkgesteld aan moord. Alleen al in Nederland werden vorig jaar meer dan 350 verdachten van misbruik gearresteerd. Een klein leger speciaal opgeleide rechercheurs houdt zich uitsluitend bezig met het opsporen van daders, makers en verspreiders van kinderporno. De politie verwacht dit jaar 70 procent meer meldingen van kinderporno dan afgelopen jaar. De leeftijd waarop kinderen worden misbruikt wordt steeds jonger, kinderporno wordt steeds gewelddadiger. Vanuit de Filippijnen wordt tegenwoordig zelfs livestream kindermisbruik aangeboden. Te erg voor woorden. Wereldwijd reageren alle toonaangevende rabbinale geleerden unaniem en duidelijk. Elke vorm van misbruik van kinderen en andere weerloze mensen moet acuut gemeld worden bij de autoriteiten. Hoewel de gevolgen van aangifte vaak niet te overzien zijn voor de vele betrokkenen (andere kinderen, echtgeno(o)t(e), werknemers et cetera) doen onze rebbes niet mis te verstane uitspraken.

Rechtsgronden
In de halacha (de Joodse wet) zijn er verschillende beschrijvingen voor de overtredingen en de reacties hierop. De Tora ziet de misbruiker als een levensgevaarlijke bedreiging voor het slachtoffer. De Tora gaat hier behoorlijk ver in. Lees Devariem 22:25-27, waarin een slachtoffer van verkrachting wordt vergeleken met een slachtoffer van moord. Uit de psychologische literatuur weten we inmiddels dat de gevolgen van seksueel misbruik zeer langdurig en heftig zijn.
Dan is er makien weonsjien sjelo kedien, ‘ingrijpen bij misstanden’. Ieder beet dien (rabbinale rechtbank) heeft het recht en de plicht om bij misstanden in te grijpen. Dina demalchoeta betekent ‘de wet van het land’. Als de seculiere wet gedrag verbiedt of voorschrijft, volgt de Joodse wet hierin, tenzij het duidelijk in strijd is met de halacha. Afroesja meïsoera: ‘mensen afhouden van overtredingen’. Het is onze dure plicht om onze medeburgers van verboden handelingen af te houden. Misdaadpreventie en -bestrijding. Omdat het bekend is dat veel kindermisbruikers recidivisten zijn is ook preventief ingrijpen toegestaan en zelfs verplicht. De schade die een misbruiker veroorzaakt, kan levenslang zijn. Bekend is verder dat een aantal misbruikte jongens en meisjes op latere leeftijd zelf ook weer daders worden.

Elke vorm van misbruik van kinderen en andere weerloze mensen moet acuut gemeld worden bij de autoriteiten

En het belangrijkste argument is hatsalat hanizak, ‘het redden van onschuldige slachtoffers’. Alles bij elkaar is de schade zo groot dat aangeven van misbruik bij de aangewezen instanties een mitswa is. Dwangbehandeling is soms nodig om minimaal enige zekerheid te geven dat misbruik niet herhaald wordt.

Over de bewijzen
De vraag naar de kwaliteit van het bewijs is in dit soort zaken een prangende kwestie. De normale bewijsregels gelden niet. Het gaat om een inschatting en overtuiging van de beoordelende instanties, van de schoolleiding tot het beet dien, omdat het meestal niet gaat om een werkelijk rechtsgeding maar om misdaadpreventie, waarbij andere procedures en bewijsmiddelen gelden. In het Joodse recht bestaat bijvoorbeeld een regel dat een verdachte zichzelf niet kan beschuldigen. Dit betekent dat een verdachte nooit veroordeeld kan worden op grond van een eigen bekentenis. Maar bij misbruik van kinderen kan dat wel. Verschillende grote Joodse geleerden nemen aan dat de afwijking van de strenge bewijsregels door een vroege rabbinale verordening worden gerechtvaardigd, omdat in dit soort gevallen nooit twee getuigen bij het delict aanwezig zijn. Anderen zien hierin dat we de seculiere wetgeving in deze volgen omdat we deze misdrijven niet meer zelf kunnen vervolgen en onze dayaniem (rabbinale rechters) vaak ook niet de specifieke deskundigheid hebben om dit soort zaken vakkundig af te handelen. Getuigenverhoor hoeft niet in aanwezigheid van de dader plaats te vinden en het onderzoek bij de slachtoffers kan zonder wederhoor van de dader plaatsvinden. De zwakke partij moet beschermd worden. In Israël en Amerika werden voor deze zaken gespecialiseerde rabbinale rechtbanken ingesteld, die door experts worden geadviseerd.

Niet onder het tapijt
In de halachische literatuur wordt ook gewaarschuwd dat de misdaden niet onder het tapijt geschoven mogen worden. Vaak worden zaken in de doofpot gestopt om de familie van de daders niet te veel te beschadigen. Een vereniging of school mag zich niet verschuilen achter belangen als de naam en faam van de organisatie. Het jodendom stelt het belang van het weerloze slachtoffer centraal.
De financiële gevolgen worden in de Joodse literatuur uiteraard ook besproken. Wanneer iemand een slachtoffer fysiek of psychisch heeft beschadigd, moeten volgens de Torawet de schade, de zorgkosten, de tijd dat men niet kan werken, de pijn en de schaamte gecompenseerd worden. Als het slachtoffer vanwege de misdaad jarenlang in therapie moet, moet de dader dit vergoeden. Ook moet de dader zaken als medicijnen, pijnstillers of antidepressiva betalen. De Tora nam ongewenste seksuele intimiteiten hoog op. Al 3330 jaar geleden…