Toen duidelijk was dat het een dag eerder overeengekomen staakt-het-vuren tussen Israël en de Palestijnse Islamitische Jihad (PIJ) stand zou houden, richtte Yair Lapid zich op 8 augustus tot de bevolking van de Gazastrook. “Er is een andere weg,” zei de premier. “Wij weten hoe wij ons moeten beschermen tegen iedereen die ons bedreigt, maar we weten ook hoe we werkgelegenheid kunnen bieden, een inkomen en een waardig leven voor wie in vrede naast ons wenst te leven. (…) De weg van de Abrahamakkoorden, van de Negev-topconferentie en van gezamenlijke projecten. De keuze is aan u, uw toekomst ligt in uw handen.”
Een opvallende toespraak, zo kort nadat jihadi’s meer dan duizend raketten vanuit Gaza op Israëlische steden en dorpen hadden afgeschoten. Maar Lapid kan zich deze verzoenende toon veroorloven. Waarom? Omdat de drie dagen durende Operatie Dageraad eigenlijk alleen maar successen voor de Joodse staat heeft opgeleverd. Een overwinnaar kan grootmoedig zijn en de hand naar zijn vijand uitsteken. En zo is Lapid op 7 augustus uit de strijd gekomen: als overwinnaar.
Om te beginnen alleen al omdat de vijandelijkheden zo kort duurden, drie dagen maar. Ruim een jaar geleden duurde het meiconflict tussen Israël en de terreurbewegingen Hamas en PIJ viermaal zo lang. Een snelle operatie, die veilig wordt afgesloten zodra een aantal duidelijk omlijnde doelen is bereikt – dat is de droom van elke IDF-planner en misschien nog wel meer van iedere Israëlische politicus. De operatie verliep precies zoals gepland: het oorspronkelijke doelwit, PIJ-commandant in Noord-Gaza Taysir Jabari werd al op de eerste dag uitgeschakeld door een raket. De reden van zijn liquidatie: de inlichtingendiensten hadden informatie dat Jabari op het punt stond een grote terreuroperatie te beginnen tegen Israëlische militairen en burgers aan de grens met Gaza.
Niet één Israëli werd gedood door de elfhonderd raketten die de terroristen afvuurden
Zware slag
De reactie van de Islamitische Jihad was voorspelbaar. Een spervuur van raketten werd vanuit de Gazastrook afgeschoten. Maar de PIJ is Hamas niet. Ondanks de uiterst hechte banden met het Iraanse regime hebben de jihadi’s simpelweg niet de vuurkracht van hun grote broer. Daar ligt het volgende grote winstpunt voor Israël: Hamas weigerde de heethoofden van de PIJ te hulp te schieten. De ondersteuning beef beperkt tot dreigende retoriek, maar de organisatie die Gaza al sinds 2007 beheerst, toonde zich niet bereid de slagenwisseling van mei 2021 met de IDF te herhalen.
Dus bereikte de Islamitische Jihad niets. Niet één Israëli werd gedood door de elfhonderd projectielen die de terroristen afvuurden, een bewijs voor de steeds grotere effectiviteit van Iron Dome, het IDF-raketafweersysteem. Op hun beurt doodden de Israëli’s op 6 augustus nog een PIJ-commandant, ditmaal die van de zuidelijke Gazasector, Khaled Mansour. De IDF gelooft dat het tijdens Operatie Dageraad vrijwel de gehele militaire top van de Islamitische Jihad heeft uitgeschakeld. Mansour was jarenlang verantwoordelijk voor PIJ-raketaanvallen op Israël en hoewel er ongetwijfeld nieuwe terroristenleiders zullen opstaan, leidt het geen twijfel dat de organisatie een zware slag is toegebracht.
Een korte, succesvolle operatie is niet alleen gemakkelijker te slikken voor de Israëlische bevolking, het betekent ook dat de internationale gemeenschap nauwelijks de tijd krijgt haar obsessie met de Joodse staat in volle omvang tentoon te spreiden. We zijn er inmiddels aan gewend dat de westerse pers – zeker in Nederland – eenzijdig verslag doet van het Israëlisch-Palestijnse conflict. Maar met vijandelijkheden die slechts drie dagen duurden, hadden zelfs de meest rabiate Israëlhaters nauwelijks de tijd hun achterban op te trommelen. Zo kwam het nergens in Europa tot grote demonstraties tegen Operatie Dageraad. Sowieso hebben veel kranten en nieuwszenders het momenteel te druk met de veel grotere en belangrijkere oorlog in Oekraïne. De aandachtsspanne van zowel nieuwsproducenten als -consumenten staat slechts interesse in één conflict tegelijk toe.
Verkooppraatje
Natuurlijk probeerde de pro-Palestijnse propagandamachine de strijd te verkopen als oorlogszuchtige Israëli’s die zoveel mogelijk Palestijnse kinderen proberen te vermoorden. Maar ditmaal viel dat narratief volledig in het water. Ten eerste vanwege de onwrikbare steun die Israël kreeg van Washington. President Bidens VN-ambassadrice Linda Thomas-Greenfield liet er geen twijfel over bestaan aan welke kant haar regering zich opstelde: “De Veiligheidsraad zou bijeen moeten komen om onvoorwaardelijk het terrorisme van de Palestijnse Islamitische Jihad af te wijzen, die door roekeloze acties de levens aan beide zijden in gevaar heeft gebracht.” Thomas-Greenfield benadrukte ‘het recht van Israël zich terroristische bedreigingen te verdedigen’. Let wel, dit zijn niet de woorden van een ultrarechtse woordvoerder van de regering-Trump, maar van een zwarte, Democratische diplomate.
De andere reden waarom het verkooppraatje over ‘Israëlische oorlogsmisdaden’ ditmaal niet aansloeg, is het relatief lage aantal burgerslachtoffers in Gaza. Althans, het relatief lage aantal burgerslachtoffers dat werd veroorzaakt door IDF-operaties. Maandagmiddag sprak de speciale VN-gezant voor het vredesproces in het Midden-Oosten, de Noorse diplomaat Tor Wennesland, van 46 doden in Gaza. Negentien van hen zouden terroristen zijn geweest. De IDF heeft toegegeven dat elf burgers zijn omgekomen door Israëlische acties, wat zou betekenen dat zestien Palestijnse burgers zijn gedood door raketten die door de Islamitische Jihad zelf zijn afgevuurd.
Dat lijkt een alleszins plausibele lezing van de gebeurtenissen. Israël heeft verschillende video’s getoond van raketten uit Gaza die neerstortten in dichtbevolkte Palestijnse woonwijken. Gekoppeld aan de Israëlische pogingen zo weinig mogelijk burgerslachtoffers te maken, leidt dit tot de conclusie dat meer Palestijnse burgers zijn gedood door de PIJ dan door de IDF. Niet verwonderlijk, bij de strijd in mei vorig jaar waarschuwde het Israëlische leger zelfs individuele Palestijnse burgers op hun mobiele telefoons voor luchtaanvallen op de flatgebouwen waarin zij woonden. Ook ditmaal zou de IDF alles gedaan hebben om onnodig bloedvergieten te vermijden. De Israëlische VN-ambassadeur Gilad Erdan meldde dat tot driemaal toe een luchtaanval op Khaled Mansour op het laatste moment was afgeblazen vanwege het risico van burgerdoden. Daarvan was bewijs op beeld.
Operatie Dageraad zou weleens goed kunnen uitpakken voor Lapid bij de verkiezingen
Dubbele standaard
VN-diplomaat Wennesland liet weten dat zeker een vijfde van de elfhonderd door de PIJ afgeschoten raketten in de Gazastrook is neergekomen. Het niet bepaald pro-Israëlische persbureau Associated Press berichtte dat minstens twaalf Palestijnse burgers door het vuur van de jihadisten zijn omgekomen en de Islamitische Jihad bevestigde dat aantal. Al met al betekent dit dat Palestijnse burgers inmiddels meer te duchten hebben van hun eigen milities dan van de IDF. Pro-Israëlactivisten beweren dat al jaren, maar uiteraard ontkent de wereldwijde pro-Palestijnse lobby bij hoog en laag. Gilad Erdan wees op de dubbele standaard in de internationale gemeenschap door de kritiek op Israël wegens het doden van PIJ-terroristen te vergelijken met de algemene goedkeuring van de Amerikaanse liquidatie van Al Qaidaleider Ayman al-Zawahiri.
De succesvolle Operatie Dageraad zou ook weleens goed kunnen uitpakken voor premier Lapid bij de verkiezingen van 1 november. De eerste peilingen wijzen erop dat steeds meer Israëli’s zich hem ook na de stembusgang voor kunnen stellen als regeringsleider, al ligt hij nog steeds achter op rivaal Benjamin Netanyahu. Dat Lapid steeds zelfverzekerder optreedt in zijn rol als beschermer van de Israëlische burger, bleek toen IDF-troepen na het ingaan van het staakt-het-vuren in Gaza op de Westelijke Jordaanoever nog een kopstuk van de Islamitische Jihad doodden. Dit leidde niet tot nieuwe raketaanvallen vanuit Gaza. Het bewijst dat Israël bijna ongestraft de PIJ kan raken waar en wanneer het maar wil. Maar Jeruzalem zal moeten waken voor overmoed: Hamas is een heel ander verhaal.
Heeft u dit artikel met plezier gelezen? Met een abonnement op het NIW krijgt u toegang tot columns, opinies, analyses, nieuws – en achtergrondverhalen. Kies hier wat het beste bij u past.
Abonneer op het NIW
