De rechtbank heeft besloten dat het Stedelijk Museum in Amsterdam het werk Bild mit Häusern (Landschap met huizen) van Kandinsky mag houden.
Het schilderij maakte voor de oorlog deel uit van de kunstverzameling van de Joodse familie Lewenstein. Volgens de erfgenamen van de familie is het werk onvrijwillig afgestaan. Sinds 2012 proberen zij het schilderij daarom terug te halen.
De Kandinsky werd in 1940 door David Röell, de toenmalige directeur, aangekocht voor de collectie van het Stedelijk Museum. Er werd 160 gulden neergelegd voor het werk, maar volgens de advocaat van de erfgenamen Lewenstein werd er destijds met onderlinge prijsafspraken gewerkt. Het schilderij was toen al minstens tien keer zoveel waard.
De Restitutiecommissie onderzocht de zaak en oordeelde in 2018 dat de erfgenamen geen recht zouden hebben op het schilderij, omdat het volgens de commissie niet geroofd zou zijn. De verkoop zou volgens de commissie zijn geweest vanwege de verslechterde financiële omstandigheden waarin Lewenstein al voor de bezetting van de Duitsers verkeerde. De erfgenamen konden zich niet in die uitspraak vinden en stapten vervolgens naar de rechter.
Volgens de rechtbank is het advies van de Restitutiecommissie echter bindend en hebben beide partijen eerder aangegeven dit advies te zullen accepteren. “Wanneer sprake is van een bindend advies kan en mag de rechter het werk van de commissie niet overdoen,” aldus de rechtbank. Daarbij zouden er verder ‘geen ernstige gebreken’ aan het licht gekomen zijn tijdens het onderzoek van de commissie.
Axel Hagedorn, de advocaat van de erfgenamen, zegt dat de rechtbank het advies van de commissie Kohnstamm negeert. Deze commissie oordeelde dat Nederland al dertien jaar de herkomst van de geroofde kunst niet meer onderzoekt en dat er meer gedaan moet worden om de herkomst van kunstvoorwerpen en schilderijen vast te stellen.
Naast het werk van Kandinsky was de familie ook in het bezit van schilderijen van onder meer Van Gogh, Manet, Renoir en Rembrandt. Tijdens de oorlog raakte de familie bijna de gehele collectie kwijt.
De erfgenamen gaan in hoger beroep.
Abonneer op het NIW
