Grote ophef rond de kunstexpo Documenta in het Duitse Kassel. Daar werd op de Friedrichsplatz een metershoog schilderij getoond van de Indonesische schildersgroep Taring Padi, over het bewind van Soeharto. Maar wat deed die orthodoxe Jood met hoed en peies op het doek? De hoofdfiguur heeft een haakneus en op zijn hoed staan de letters ‘SS’. Elders zien we een varken in militair uniform met een davidster. Op zijn helm staat ‘Mossad’. Wat Soeharto met Joden te maken heeft, ontgaat vrijwel iedereen.
De Israëlische ambassade in Berlijn vergelijkt het werk, dat een heel weekend te zien was voordat er alarm werd geslagen, met nazipropaganda. De Duitse Zentralrat der Juden is woedend op de organisatie. De raad kreeg voor de opening van de expo kritiek omdat er twijfels bestonden over Ruangrupa, het collectief dat de tentoonstelling samen heeft gesteld. In een verklaring meldt de raad: “Wij werden van vele kanten bekritiseerd om onze twijfels over de Documenta van dit jaar. We werden zelfs indirect beschuldigd van racisme. Het maakt echter niet uit waar kunstenaars die antisemitisme verspreiden, vandaan komen. Artistieke vrijheid eindigt waar misantropie begint. Deze grens is overschreden bij de Documenta,” schrijft voorzitter Josef Schuster.
Het Indonesische kunstcollectief Ruangrupa was dit jaar uitgenodigd als curator van Documenta op te treden. Israëlische kunstenaars waren niet welkom, omdat Ruangrupa een boycot van het land voorstaat. Een anti-Israëlische Palestijnse groep mocht wel meedoen. Het doek is inmiddels verwijderd.
Op zoek naar nog meer actualiteit? Met een abonnement op het NIW krijgt u toegang tot columns, opinies, analyses, nieuws – en achtergrondverhalen. Kies hier wat het beste bij u past.