Dit jaar is het 120 jaar geleden dat de Dreyfusaffaire in Frankrijk zorgde voor een golf van antisemitisme. De strijd om eerherstel duurde twaalf jaar. De wonden bleven open. NIW reconstrueert de affaire en de consequenties in een tweedelige serie.
Soldaten, ze degraderen een onschuldige… Soldaten, ze bezoedelen de naam van een onschuldige… Lang leve Frankrijk! Lange leve het leger!”
Parijs, 5 januari 1895. Een menigte van twintigduizend mensen luistert op de binnenplaats van de militaire academie van Parijs hoe kapitein der infanterie Alfred Dreyfus met zijn vlakke, monotone stem een laatste poging doet zich vrij te pleiten van de beschuldiging van spionage voor de Duitse erfvijand. Een paar maanden daarvoor, in 1894, is Dreyfus veroordeeld door de krijgsraad. Dat is gebeurd op grond van een geheimgehouden dossier waarvan één document aan de openbaarheid is vrijgegeven: een brief aan de Duitse militair attaché in Parijs, Von Schwartzkoppen, waarin een Franse officier zijn diensten als spion aanbiedt.
Het Franse militaire inlichtingenbureau heeft een spionne in dienst die als schoonmaakster bij de Duitse vertegenwoordiging in Parijs versnipperde documenten uit de prullenbak vist. Volgens de aanklacht is het handschrift van Dreyfus. Deze ontkent, maar drie van de vijf door het tribunaal geraadpleegde grafologen beweren met grote stelligheid dat het handschrift aan Dreyfus toebehoort. Levenslange verbanning is de straf. Plus oneervol ontslag uit het leger, waar Dreyfus als eerste Joodse officier ooit het tot een (aspirant)positie bij de generale staf heeft weten te brengen. Tijdens de publieke vernederingsceremonie trekt een officier de epauletten van Dreyfus’ uniform en breekt hij diens sabel, als teken dat Dreyfus onwaardig is zijn land als militair te dienen. Dreyfus’ woorden tot de menigte helpen hem niet: zijn zware Elzasser accent klinkt de Parijzenaars Duits in de oren en dat maakt hem nog meer verdacht. Als Dreyfus wordt afgevoerd verkeert de menigte in een lynchstemming en scandeert leuzen als ‘vermoord die Jood!’.
Lees verder in NIW 45
Abonneer op het NIW
