“Now I am become death, the destroyer of worlds.” Het waren de woorden uit de hindoeïstische Bhagavad Gita die Robert Oppenheimer te binnen schoten na de eerste nucleaire explosie onder zijn leiding in 1944. Het lijkt de stemming die in de VS en West-Europa heerst nu Donald John Trump aan de spreekwoordelijke knoppen (ze bestaan niet echt) van het Amerikaanse nucleaire arsenaal zit.
‘Het einde van de wereld zoals wij haar kennen,’ is de heersende opvatting. Ik ben minder pessimistisch, laat mij u uitleggen waarom. Ja, het seksisme van Donald Trump en zijn al dan niet uit opportunisme ontsproten racisme (is het minder erg of juist erger als hij het niet echt meent?) zijn walgelijk en zijn eerste kabinetsbenoemingen niet bepaald opbeurend. Steve Bannon, goeroe van de extreem conservatieve en vaak antisemitische alt-right beweging, is niet iemand die je inspraak wilt geven in de politieke besluitvorming van het land met de grootste economie en het sterkste leger op aarde. En de homoen vrouwenhatende evangelicals met wie de president-elect zich omringt, doen het ergste vermoeden. Maar wat kan óns dat schelen?
Heel eerlijk? Ik vind het zeer jammer als vrouwen in Kansas geen abortus kunnen plegen, homo’s in Oregon niet mogen trouwen en stoners in Colorado geen stickie mogen roken, maar wakker lig ik er niet van. Als de Amerikanen kiezen voor een president die hun hooggerechtshof volpropt met opperrechters die geestelijk nog in de 19e eeuw leven, moeten ze dat in de eerste plaats lekker zelf weten. Gezond eigenbelang maakt maar één beleid van de VS-president echt belangrijk voor ons: zijn buitenlandse.
In dat opzicht is het maar helemaal de vraag of we met Trump slechter af zijn dan met Hillary. De democratische kandidaat leek in veel opzichten meer op George W. Bush – ‘Bush 43’ – dan op Barack Obama. Haar steun aan de oorlog in Irak en haar rol in de al even desastreuze interventie in Libië spreken boekdelen. Erger nog: Clinton herhaalde de afgelopen malen met regelmaat haar standpunt dat de verwijdering van Bashar al-Assad als president van Syrië het belangrijkste punt op haar buitenlandse agenda zou zijn.
Nu is Assad een schurk en een oorlogsmisdadiger, maar hem verwijderen betekent met inmiddels aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid een conflict – en nog waarschijnlijker: een oorlog – met de Russen. Poetin zal niet accepteren dat het Westen zijn bondgenoot aanvalt, zeker niet nu hij in het warme water van de Syrische kust een marinebasis gaat ontwikkelen – een lang gekoesterde droom van Russische leiders. Bovendien leidt het verwijderen van Assad ongetwijfeld tot de vestiging van een Al-Qaida-emiraat of een IS-kalifaat in Damascus. Thanks, but no thanks.
Jeruzalem
Was Clinton tot de 45e president van de VS gekozen, zou zij (net als Trump nu) als de minst populaire uit de Amerikaanse geschiedenis beginnen. En als vrouw zouden seksistische Republikeinse parlementariërs en wereldleiders haar zonder pardon als zwak hebben beschouwd. Twee redenen voor Clinton om zich in een nieuw noodlottig militair avontuur in het Midden-Oosten te hebben gestort. Een Russische vergelding jegens de zachte onderbuik van de NAVO, bijvoorbeeld de Baltische staten, had dan voor de hand gelegen, met alle rampzalige gevolgen van dien. De verwachting is dat de megalomane Trump het veel beter met Vladimir Poetin zal kunnen vinden en dat zijn isolationisme hem ervan zal weerhouden al te veel met de wapens te kletteren. Deze week kondigde hij al een einde aan van wapenleveranties aan anti-Assad-rebellen (lees: jihadisten).
Af te wachten valt of hij zijn belofte zal waarmaken de Amerikaanse ambassade in Israël naar Jeruzalem te verhuizen (en hoe blij de Joodse gemeenschap stateside – van wie nog geen kwart op The Donald heeft gestemd – daarmee zal zijn). Doet hij dat wel, zou dat misschien wel even grote gevolgen voor het Midden-Oosten kunnen hebben als Hillary’s aangekondigde bombardementen op Assads Syrië. Het zou hoe dan ook een einde van de in principe zo gezonde Obama-doctrine in de Amerikaanse buitenlandse politiek zijn: ‘Don’t do stupid shit’.
Abonneer op het NIW
