Wat zou jij doen? Als er een roedel antisemitische belagers op je af kwam, ‘Jahoed, Jahoed’ en ‘Ik maak je dood’ schreeuwend? Wat zou jij doen? Als je tijdens Pesach terugloopt van sjoel en een vader en zoon op je afkomen die eisen dat je ‘Free Palestine’ roept?
Wat zou jij als Jood doen? Duiken? Of strijdend je recht halen bij instanties, hoe onwelwillend die eventueel ook zijn? Wat zou jij als politiefunctionaris doen? Als je de boel een beetje bij elkaar wil houden en het wellicht in jouw ogen het gemakkelijkst is je ogen maar te sluiten?
Wat zou jij doen als schooldirecteur? Laat je het maar een beetje lopen of grijp je ferm in omdat jouw school voor alle leerlingen een veilige omgeving moet zijn? Of is de angst van discriminatie te worden beschuldigd groter? En als burgemeester van Brunssum of Maastricht? Zou je ferm handelen, in gesprek gaan met zo’n school en pal staan voor het behoud en de veiligheid van die paar Joden in je gemeente? Of zou je dit dilemma liever aan je neus voorbij laten gaan zodat je je nek niet hoeft uit te steken?
Wat zou jij als Jood doen? Duiken? Of strijdend je recht halen?
Wat zou jij doen, als beleidsmaker? Die ‘vluchtelingen’ laat binnenkomen van wie je best weet dat ze niet bepaald allemaal even Joodvriendelijk zijn en terwijl je wel door hebt dat in eigen gelederen over die vijandige uitingen liever de schouders worden opgehaald, of erger?
Wat zou jij doen, regering? Wanneer je weet dat een kleine minderheid steeds meer onder druk komt te staan, maar ach, het is maar een heel kleine minderheid, niet relevant voor het electoraat? Als uit AIVD-rapporten blijkt dat die straatdreiging niet alleen van islamitische jongeren er is, maar ook nog eens uit rechts-extremistische hoek komt? Die samen een antisemitische kongsi aangaan?
Wat zou jij hebben gedaan? Het is een vraag die in deze herdenkingsdagen veelvuldig wordt gesteld. Het enige, eerlijke antwoord is: je weet het niet. Niet zeker. De dreiging van toen was veel groter dan die van nu. Niet met elkaar te vergelijken. Des te meer reden om juist nu te handelen, nu we ons die vraag over een veel kleiner dilemma hoeven te stellen. Om te handelen zodat de toekomst van die kleine minderheid niet een uitstervende wordt.
En daarvoor is ieder mens, iedere vertegenwoordiger van iedere instantie van klein tot groot, van lokaal tot landelijk, verantwoordelijk.
Moedigen, er staat jullie heel wat te doen.