5 mei

Herdenken en vieren, er lijkt geen jaar voorbij te gaan zonder discussie. Misschien is dat ook wel goed; zo blijft het in ieder geval onder de aandacht en worden we gedwongen na te denken over wat herdenken en leven in vrijheid betekent.

Afgelopen zondag had ik daarover bij Buitenhof een gesprek met de voorzitter van het Nationaal Comité 4 en 5 mei, Gerdi Verbeet, ook omdat het antisemitisme weer overal de kop opsteekt, bijna een mensenleven na het einde van de Tweede Wereldoorlog.

Hoe wij vieren kwam in dat gesprek niet meer aan bod. Toch zou ook 5 mei onderwerp van discussie moeten zijn. Onze nationale feestdag is nu Koningsdag op 27 april, de dag waarop iedereen gezellig uit zijn dak gaat. Maar wat vieren we? De verjaardag van de koning. Eerder deden we dat op de geboortedag van koningin Juliana, 30 april. Omdat koningin Beatrix op 31 januari werd geboren, bleef de dag waarop ze koningin werd, 30 april, Koninginnedag. En als Amalia over een paar jaar de troon bestijgt zal er weer zo’n truc worden toegepast, want Amalia is geboren op 7 december en dan is het, net als op 31 januari, een beetje koud.

Zelf sta ik redelijk neutraal in de discussie of Nederland een monarchie of een republiek moet zijn. Waar ik echter niet neutraal in sta is de kannibaliserende werking die de verjaardag van de koning heeft op 5 mei. Allereerst omdat Koningsdag best moeilijk mee te vieren is wanneer je – in alle vrijheid – niets hebt met het koningshuis. En 5 mei is strak geregisseerd, met een paar bands die per helikopter van hot naar her worden gesleurd tijdens bevrijdingsfestivals en een afsluitend concert op de Amstel in het bijzijn van… de Koninklijke Familie. Ook als je niets hebt met muziekfestivals vis je mooi achter het net.

Hele volksstammen moeten op Bevrijdingsdag zelfs gewoon werken. Als het niet is vastgelegd in je CAO heb je niks vrij. Ja, eens in de vijf jaar. Veel gemeenten verbieden een vrijmarkt op 5 mei, en al zou dat niet zo zijn, de dag van de koning heeft er al voor gezorgd dat iedereen zijn zaakjes heeft verkocht of zijn slag geslagen.

Koningsdag is een dag speciaal gericht op pr voor het koningshuis. Waarom onze nationale feestdag niet op 5 mei, speciaal gericht op pr voor de vrijheid? 5 mei onze nationale feestdag. Dat zou zoveel logischer zijn.