Sjabbat jongstleden door niemand nagescholden, toch geweldig! Wel was er niet ver van ons huis op sjabbat een of andere vechtpartij waarbij vijf jongelui werden gearresteerd, maar dat had niets met antisemitisme te maken en zelfs niet met Israël. Intussen krijg ik meer en meer aanvragen van mensen die denken Joods te zijn. Sommigen blijken het te zijn, anderen hebben kennelijk tijd over en schrijven hun vermeende Joodse stamboom in lange en oninteressante epistels met vele bijlagen en voorzien van uitweidingen over kwesties die best interessant kunnen zijn, maar niets van doen hebben met de vraag of hun Joodse afstamming klopt. Omdat ik fatsoenlijk wil blijven, lees ik alle inkomende post en reageer ook nog.
Wat vindt u van deze aanvraag? Een mevrouw beweert Joods te zijn, want zij is de dochter van de dochter van de dochter van de dochter van een mevrouw die getrouwd was met een man die naar alle waarschijnlijkheid Joods was. Dat moet wel, want hij was, blijkt uit de overlevering, in het bezit van een Joodse kandelaar. Nu kunnen kandelaars uiteraard niet Joods zijn, maar waarschijnlijk doelt ze op een menora. Nadat ik de zeven pagina’s had doorgeworsteld, merkte ik dat mijn gebruikelijke engelengeduld onder druk kwam te staan en ik het even niet meer zag zitten.
Een andere mevrouw baseerde haar Jood-zijn op een Joodse moeder, vijf generaties geleden. Het enige probleem is echter dat die moeder als achternaam Cohen had moeten hebben, maar in de papieren stond Jansen en dat was, volgens aanvraagster, een begrijpelijke verschrijving … En wat vindt u van die mevrouw wier moeder op een Joodse begraafplaats ligt begraven in Parijs, het weet te regelen om lid te worden van een NIK-Joodse gemeente, steen en been loopt te klagen over de traagheid waarmee Jacobs haar duidelijke en eenvoudige zaak oppakt en met die klacht de nodige bestuurders, die me om andere redenen niet zo aardig vinden (die bestaan echt!) bestookt? Na twee jaar ben ik erin geslaagd de ‘in Parijs begraven’ moeder te traceren. Ze werd gecremeerd in Meppel!
De stenen tafelen zijn in feite de kortste samenvatting van het geheel van Tora en Traditie
Dinsdag aanstaande is het de zeventiende van de Joodse maand tammoez, een vastendag. Op die dag zijn onder andere de stenen tafelen door Mosjee gebroken toen hij zag dat het volk bezig was met het aanbidden van het gouden kalf. Ook op diezelfde dag is er, eeuwen later, een bres geslagen in de muren van Jeruzalem, met als gevolg drie weken later de vernietiging van de Tempel in Jeruzalem. De stenen tafelen zijn in feite de kortste samenvatting van het geheel van Tora en Traditie. Na het breken van de eerste set gaat Mosjee nogmaals naar boven om G’d vergiffenis te vragen voor de bedreven afgodendienst. En ten slotte gaat hij nog een derde keer naar boven en komt dan terug met de tweede set van tien geboden die uiteindelijk in de Tempel in Jeruzalem in het allerheiligste zal worden bewaard. En rondom dat gebouw, met de stenen tafelen, is een muur waarin een wig is geslagen die leidde tot de vernietiging van de Tempel.
Het jodendom behoeft een omheining ter bescherming. Maar af en toe worden er krachten in werking gesteld om in die omheining een wig te slaan. Te sjoemelen met de vraag wie er wel of niet Joods is. Dit soort aanvallen op de Joodse muur kan leiden tot de vernietiging van het allerheiligste, onze Joodse identiteit. Aan mij en aan ons allen is het om die muur overeind te houden. Die muur die we nodig hebben om het allerheiligste te beschermen.
Ik moest er vanmiddag even tussenuit. Na alle hete dagen, na al het bovenstaande gezeur waarvan ik u slechts een klein overzicht liet zien, na bestuurders en collega’s die me soms niet zo aardig vinden, na en na … Een schip kan alleen dan zijn doel bereiken als hij koers houdt. Een klein graadje uit de koers heeft grote gevolgen voor het missen van het ultieme doel. Ik, als opperrabbijn, word geacht de koers goed in de gaten te houden en zorgvuldig te bewaken.
