Als de Israëlische regering zich tot doel gesteld heeft de solidariteit in de Israëlische bevolking te ondermijnen en te vervangen door achterdocht, kan zij zich op de borst kloppen: missie geslaagd. Van de eenheid na het bloedbad van 7 oktober is niets meer over. Daar is één man meer dan wie ook verantwoordelijk voor: Benjamin Netanyahu. Toegegeven, de premier wordt daarbij royaal bijgestaan door de ultraorthodoxe partijen en het extreemrechtse duo Bezalel Smotrich en Itamar Ben-Gvir. Maar Netanyahu is de hoofdschuldige en eindverantwoordelijke van de politieke en constitutionele crisis waar het land in sneltreinvaart op af raast.
Eigenlijk mag dit niet als verrassing komen, al is menigeen vergeten hoe Israël ervoor stond op 6 oktober 2023. In die dagen voor de oorlog werd er driftig gespeculeerd over een naderende burgertwist in de Joodse staat vanwege de pogingen de rechterlijke macht zijn onafhankelijkheid af te nemen en onder controle van de politiek te brengen. Hamas stak daar op 7 oktober een stokje voor, maar bij velen staan de massale demonstraties tegen de ‘juridische hervormingen’ – het oer-eufemisme van rechts – nog vers op het netvlies.
In genade aangenomen
Wie maandagavond door het centrum van Tel Aviv liep, zou kunnen denken dat de tijd bijna anderhalf jaar lang stil heeft gestaan. Opnieuw gingen honderdduizenden demonstranten de straat op om hun rechtsstaat te verdedigen tegen de combinatie van eigenbelang, religieuze intolerantie en ultranationalisme die de regering-Netanyahu van het begin af aan heeft gekenmerkt.
Dat ultranationalisme komt met name van Itamar Ben-Gvir, de rechts-extremist die deze week unaniem weer in genade werd aangenomen door het kabinet. En dat op het moment dat het bericht uitlekte dat de binnenlandse inlichtingendienst Shin Bet Ben-Gvir onderzoekt, omdat de minister van Veiligheid kahanisten zou hebben aangesteld bij de politie. Ook dat mag niemand verbazen, Ben-Gvir is zelf een aanhanger van de ultranationalistische rabbijn Meir Kahane (1932-1990), die in de VS wegens terrorisme veroordeeld werd. De minister beschouwt de politie als een persoonlijke militie die hij inzet tegen politieke tegenstanders en die hij bij medestanders de andere kant op laat kijken.
De Israëlische regering bestaat deels uit antizionisten
Zoals bij ultraorthodoxe rabbijnen, die ongestraft hun aanhangers mogen oproepen dienst te weigeren. Dat is een misdrijf waar tien jaar gevangenisstraf op staat in de Joodse staat, maar in de praktijk legt de politie hun geen strobreed in de weg. Intussen schreeuwt de IDF om de 70 duizend rekruten die de charedigemeenschap jaarlijks zou kunnen en moeten leveren. En dat aantal is zonder vrouwen.
Zonder enig bewijs
Het gaat nog verder. Deze week werd de leider van Verenigd Tora Jodendom en minister van Wonen Yitzhak Goldknopf betrapt toen hij op een bruiloft met aanhangers danste op een anti-IDF- en antizionistisch liedje. Dat leest u goed: de Israëlische regering bestaat deels uit antizionisten. Benjamin Netanyahu bluste de brand snel door Goldknopf te prijzen, omdat die zijn excuses had aangeboden. Alles om de regering bijeen te houden.
Dat was bij lange na niet het grootste of schokkendste politieke nieuws deze week uit Jeruzalem. Ronen Bar werd de eerste baas van inlichtingendienst Shin Bet die is ontslagen. Bij Netanyahu heiligt het doel de middelen, dus had de premier er geen problemen mee Bar ervan te beschuldigen dat deze wist van de Hamasaanval op 7 oktober. Zonder enig bewijs uiteraard. Waarom wil Bibi coûte que coûte van Bar af? Omdat Shin Bet onder diens leiding onderzoek doet naar vertrouwelingen van de premier die zich door de vijandelijke mogendheid Qatar zouden hebben laten omkopen. Iemand die zonder aanzien des persoons zijn werk doet, is geen lang leven beschoren in de wereld van de Netanyahu’s. Ronen Bar vreest dat dit zelfs letterlijk zo zou kunnen zijn: “Jullie hebben mij van hoogverraad beschuldigd en gedreigd mij in de gevangenis te gooien. Morgen executeren jullie mij,” zei het hoofd van Shin Bet tegen de ministers die voor zijn ontslag gestemd hadden.
Aanval op de rechtsstaat
Overdreven? Minder dan het misschien lijkt, want niet vergeten mag worden dat het Netan-
yahu was die met zijn opgefokte retoriek het vuurtje opstookte dat zijn rivaal Yitzhak Rabin het leven zou kosten. Het hooggerechtshof heeft voorlopig het ontslag van Bar geblokkeerd, Israël is nog een rechtsstaat. Maar hoelang nog? Wanneer neemt Netanyahu het besluit dat hij niet langer aan rechterlijke uitspraken gehouden is?
Dat moment zou snel kunnen komen, nu zijn kabinet heeft besloten het volgende obstakel op de weg naar onbeperkte macht voor religieus-nationalistisch Israël uit de weg te ruimen. De regering stemde unaniem in met het ontslag van advocate-generaal Gali Baharav Miara. Dat ook dit ontslag geblokkeerd zal worden door de opperrechters lijkt zeker. Waarna het hooggerechtshof als volgende en laatste dominosteen zou kunnen vallen. Minister Yariv Levin heeft zijn omstreden plannen voor de onderwerping van de rechterlijke macht aan de regering al uit de koelkast gehaald.
Het spook van een burgeroorlog hangt in de lucht
En dit alles terwijl de strijd in Gaza weer is opgelaaid, in Libanon hetzelfde dreigt te gebeuren, de Westelijke Jordaanoever steeds meer het derde front begint te worden en de IDF ook nog eens actief is in Syrië en Jemen. Dat is het moment waarop Netanyahu heeft besloten zijn aanval op de rechtsstaat en daarmee de democratie in te zetten.
Tegenbeweging
Die timing is niet toevallig. Een belangrijke factor die Netanyahu’s aanval op de rechterlijke macht in 2023 deed mislukken, was druk vanuit het Witte Huis. President Joe Biden waarschuwde Bibi de democratische instituties niet af te breken. De gedachte dat Donald Trump nu hetzelfde zou doen, zal bij niemand opkomen, gezien zijn eigen gevecht met en tegen de rechterlijke macht en wat tegenstanders zien als autocratische neigingen.
De tegenbeweging komt op gang. Zo namen maandagavond 200 duizend betogers deel aan de grootste antiregeringsdemonstraties sinds 7 oktober 2023. Zij protesteerden tegen de hervatting van de strijd in Gaza, voor vrijlating van alle gijzelaars en tegen de omstreden ontslagen waarmee Netanyahu lastige functionarissen in de rechterlijke macht, het Openbaar Ministerie, de politie en de inlichtingendiensten wil vervangen door loyalisten. Niet aan Israël, maar aan hem persoonlijk of tenminste aan zijn agenda.
Als dat lukt en er niet meer vertrouwd kan worden op de onafhankelijkheid en neutraliteit van die instituties, is het de vraag of Israël nog wel ‘de enige democratie in het Midden-Oosten’ genoemd kan worden. En vooral of dit zonder slag of stoot gebeurt. Het karakter van de Israëli’s doet vermoeden van niet. Het spook van een burgeroorlog hangt in de lucht, zoals oud-voorzitter van het hooggerechtshof Aharon Barak vorige week waarschuwde. Hamas zal Israël niet verslaan, Hezbollah ook niet en zelfs Iran zal de Joodse staat niet vernietigen. Dat kan hij alleen zelf.
3 reacties
Het is een repeterende breuk. Er is niets nieuws onder de zon, zegt Prediker.
Zo is het keer op keer gegaan met en onder het volk van Israel, zoals we kunnen vernemen in de Tenach. Uit dit bovenstaand artikel blijkt dit weer.
Maar er is ook iets geweldigs goeds en positiefs te melden. “Want van Sion zal de WET uitgaan en het Woord van Ha-shem uit Jerushalaim”. (Jesaja 2)
Er wacht ons nog een zegenrijke toekomst , eerst voor Israel en ook voor de volken. Bart er is een schitterende Hoop!
Netanyahu verscheurt en misbruikt Israël meedogenloos, maar in tegenstelling tot enkele andere bedreigingen houden deze bedreigingen op zodra Netanyahu uit de politiek verdwijnt en dat gebeurt hopelijk in oktober 2026.
Het land is volledig ontspoord. In NL blijft een groot deel van de Joden Netanyahu verdedigen m.b.t. de almaar voortdurende oorlog. Ben benieuwd of men ook zo positief is over deze zet van Bibi.