175 duizend man. Dat is volgens Amerikaanse inlichtingendiensten de grootte van de troepenmacht die Rusland heeft samengetrokken langs de grens met Oekraine. Moskou zou plannen hebben klaarliggen in januari of februari het buurland binnen te vallen. Niet anoniem met als etnisch-Russische separatisten vermomde militairen, zoals tijdens de inval in oostelijk Oekraïne in 2014, maar openlijk en met massale ondersteuning van gevechtsvliegtuigen en tanks. Een echte invasie dus.
Opvallend is dat het Russische regime daarbij de Joodse achtergrond van de Oekraïense president Volodimir Zelenski als rechtvaardiging gebruikt voor agressie tegen het buurland. Het is geen geheim dat president Vladimir Poetin de Oekraïners niet als een echt volk beschouwt en daarom hun staat niet als legitiem. Poetins rechterhand, oud-president Dimitri Medvedev, verwoordde dit sentiment recent in de Russische krant Kommersant op niet al te subtiele wijze. “Wie denken zij te zijn?” vroeg Medvedev zich af over de politieke elite in Kiev, “Oekraïners, ‘Europeanen’, Russen? Joden? Tartaren? Hongaren? Karaïeten?”
Bizarre combinatie
Medvedev noemde Zelenski ‘een persoon met bepaalde etnische wortels’ om de Oekraïense president er vervolgens van te beschuldigen dat hij juist vanwege die Joodse af omst zich nationalistischer gedraagt dan de ultranationalisten. Hij vergeleek zijn positie met een ‘lid van de Joodse intelligentsia die om ideologische redenen gevraagd wordt bij de SS te dienen’. Daar bleef het niet bij: Medvedev herinnerde zijn lezers aan het bloedbad van Babi Jar, waarbij hij het haast deed lijken alsof niet de Duitsers maar de Oekraïners hier schuldig aan waren. De oud-president verzuimde uiteraard het niet bepaald pro-Joodse verleden van Rusland zelf aan te stippen.
De boodschap: Oekraïne is een staat zonder eigen identiteit, die wordt geleid door een bizarre combinatie van Joden en neonazi’s. Zo wordt het Russische volk rijp gemaakt voor een oorlog met het westelijke buurland. Hoewel antisemitisme in Oekraïne nog steeds een probleem is – evenals in Rusland overigens – is het oneerlijk de enorme stappen te negeren die de bevolking gezet heeft in de afgelopen jaren. Om te beginnen is daar het presidentschap van Zelenski zelf. Hij heeft nooit een geheim gemaakt van zijn Joodse wortels en het feit dat de Oekraïners hem als staatshoofd – het enige met die achtergrond in Europa – hebben gekozen, spreekt boekdelen. Uit opinieonderzoek blijkt dat Oekraïners een positiever beeld van Joden hebben dan de bevolkingen van hun buurlanden. In 2023 moet in de hoofdstad Kiev een groot monument voor Babi Jar verrijzen.
De religieuze autoriteiten zitten niet te wachten op immigranten die zij niet als echte Joden beschouwen
Wet op de terugkeer
Een Russische invasie van Oekraïne zou kunnen leiden tot een massale vluchtelingenstroom. Hoe dieper de penetratie van Russische troepen, hoe groter de massa ontheemden zal zijn, zeker wanneer grote steden als Dnipro, Charkov of zelfs Kiev bedreigd worden. Oekraïense Joden zullen dan waarschijnlijk in groten getale naar Israël willen migreren, simpelweg omdat zij het recht hebben zich daar permanent te vestigen op basis van de Wet op terugkeer. Probleem is dat niemand precies weet hoeveel Joden er in Oekraïne leven. Halachisch gezien ligt dat aantal waarschijnlijk onder de 100 duizend, maar voor vestiging in Israël is slechts één Joodse grootouder nodig. Het Europees Joods Congres schat het aantal Joden in Oekraïne op 360 tot 400 duizend, waarvan alleen al 100 duizend in Dnipro en Charkov, twee steden die relatief dicht bij de huidige frontlijn in het oosten van het land liggen en bij een Russische inval gemakkelijk in de vuurlinie terecht kunnen komen.
Als een belangrijk deel van de Joodse gemeenschap naar Israël vlucht, brengt dat het land in de nodige problemen. Het leven in de grote steden is daar al uiterst prijzig – Tel Aviv is de duurste stad ter wereld – en het huidige politieke klimaat zal niet gemakkelijk toelaten dat nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever worden uitgebreid. Laat staan dat er nieuwe worden gebouwd om tienduizenden Oekraïens-Joodse vluchtelingen onderdak te bieden. Ook zitten de religieuze autoriteiten in Israël niet te wachten op een influx van immigranten van wie zij een groot deel niet als echte Joden beschouwen. Het grote voordeel bij een Oekraïense exodus is dat de ultraorthodoxe partijen niet in de regering van premier Naftali Bennett vertegenwoordigd zijn en dat de huidige minister van Financiën, Avigdor Lieberman, zich nauw verbonden voelt met de Oekraïners. Hij werd immers net over de grens in Moldavië geboren.
Foto: president.gov.ua