Met dank aan collega Bart Schut en het kleine team dat wekelijks voor u het NIW verzorgt, kon ik met een gerust hart op uitnodiging van Christenen voor Israël een week lang van noord naar zuid en van oost naar west door Oekraïne reizen. Door gebruik te maken van een binnenlandse vlucht, een nachttrein van Odessa naar Kiev (aanrader) en veel gehobbel over dramatisch slechte wegen. Er is een gevleugeld grapje in Oekraïne: in West Europese landen zie je dat een chauffeur dronken is als hij van rechts naar links zwabbert, in Oekraïne weet je dat hij dronken is als hij rechtdoor rijdt.
Inderdaad vereist het enorme concentratie om alle gaten in de wegen te vermijden. Het gaat even duren voor ik deze reis heb verwerkt. Ik zag hoe in kleine dorpjes mensen weer proberen een Joodse gemeenschap op te bouwen, in wat voor diepe armoede sommige Holocaust-overlevenden leven en liep op dodenakkers waar 62.000 Joden lagen begraven nadat ze daar, aan ontberingen in één van de vele Oekraïense concentratiekampen bezweken, waren gedumpt. Ik hoorde de grootste gruwelen aan en kreeg met de dag meer respect voor het werk dat Christenen voor Israël daar in samenwerking met partners als The Jewish Agency doet.
Ik ben met een zeer dubbel gevoel teruggekomen. Aan de ene kant is er bij de jongere generatie Oekraïners veel interesse voor hun Joodse landgenoten, ben je onder bepaalde groepen zelfs hip als je vertelt dat je Joods bent, aan de andere kant wint een neonazipartij aan invloed en broeit bij velen antisemitisme onder de oppervlakte of wordt het gewoon open en bloot verkondigd. Enerzijds weigert Oekraïne zijn rol in de Shoa te erkennen, anderzijds kregen we een hartelijke ontvangst toen we nieuwsgierig voor een synagoge stonden en gevraagd werden gewoon een binnen te komen en een kijkje te nemen.
Kom in Nederland nog maar eens om. Ik schreef op de site van Christenen voor Israel drie blogs over mijn ervaringen, maar er is nog veel meer te vertellen. Surrealistische situaties in de havenstad Marioepol bijvoorbeeld, waar we, terugkomend van het front met de ‘Volksrepubliek Donetsk’ in een legerauto op Ladinomuziek werden getrakteerd. Over Marioepol leest u volgende week meer en in ons grote Rosj Hasjana-nummer komt een uitgebreid verhaal over de bijzondere Joodse geschiedenis in Odessa. Voor nu veel leesplezier met deze editie.■
Esther Voet, hoofdredacteur
Twitter: @esther_voet
Abonneer op het NIW
