‘Ik heb warme herinneringen aan de collectebusjes van het Joods Nationaal Fonds waarmee we geld inzamelden voor het planten van bomen in Israël. Jaren later, toen ik dat land voor het eerst bezocht, zag ik de vruchten van die inspanning en de Israëlische vindingrijkheid die de woestijn echt tot bloei had gebracht.” De Israëlische regering en eenieder die de Joodse staat een warm hart toedraagt, kan een zucht van verlichting slaken nu de keuze van de Democratische presidentskandidaat Joe Biden voor zijn vicepresident bekend is. Kamala Harris, senator uit Californië, is een vriendin van Israël, daarover bestaat weinig twijfel. Wie de verkiezingen op dinsdag 3 november ook wint, zal pro-Joods, pro-Israël en anti-BDS zijn. Natuurlijk zijn er verschillen op dit vlak tussen de duo’s Donald Trump/Mike Pence en Biden/Harris, maar dat Jeruzalem verzekerd zal zijn van vier jaar steun door het Witte Huis, is wel zeker.
Zelden zal de keuze voor een vicepresidentskandidaat met zoveel belangstelling zijn gevolgd als die van Joseph Robinette Biden Jr. Als hij Donald Trump verslaat, zal hij bij zijn inauguratie in januari 79 jaar en daarmee verreweg de oudste president in de Amerikaanse geschiedenis zijn. Dat record is nu nog in handen van zijn tegenstander in november: Trump was 70 toen hij de eed op de Amerikaanse grondwet aflegde. Lichamelijk lijkt Biden in goede gezondheid, maar boze tongen beweren dat hij geestelijk snel achteruit gaat. Inderdaad lijkt de kandidaat soms nauwelijks te weten waar hij is, al kan dat natuurlijk ook komen door het hectische leven op het verkiezingspad.
Politieke moeders
Hoe dan ook, de 55-jarige Kamala Harris zal als vicepresident slechts één hartslag van de machtigste baan op aarde verwijderd zijn en dus is het interessant te kijken naar haar politieke positie als het gaat om jodendom, antisemitisme en Israël. Harris’ relatie met de Joodse gemeenschap en staat gaat een stuk dieper dan haar warme gevoelens voor de blauwe blikjes van het JNF. Haar biologische ouders mogen dan Indiaas en Jamaicaans zijn, haar politieke moeders – de Californische senatoren Diane Feinstein en Barbara Boxer – zijn beiden Joods. Net als haar man, advocaat Douglas Emhoff, die zij bij een door wederzijdse vrienden georganiseerde blind date ontmoette. Toen het stel in 2014 trouwde, braken Kamala en Douglas naar goed gebruik het glas.
Harris is de gematigde keuze van een gematigde presidentskandidaat, luidt de consensus onder commentatoren. Wellicht mislukte daardoor haar eigen campagne voor de nominatie van de Democratische Partij. Zij was te rechts voor de progressieve vleugel van de partij en net iets te links voor de meer conservatieve. Dat laatste geldt zeker niet voor haar beleid ten opzichte van Israël. Net als Biden is zij een verklaard tegenstander van de BDS-beweging en als voormalig openbaar aanklager in San Francisco en procureur-generaal van Californië heeft zij bewezen hard op te treden tegen – antisemitische – haatmisdaden: “Niemand zou bang moeten zijn een menora voor zijn raam of in zijn tuin te zetten.”
Als het om Israël gaat, is Harris ‘meer Aipac dan J Street’, meent J., het Joodse weekblad voor Noord-Californië. Dat wil zeggen dat zij zich beter thuis voelt bij de meer conservatieve, fel pro-Israëlische lobbyisten dan bij hun progressieve, kritische en vaak zelfs ronduit anti-Israëlische collega’s in Washington. Opvallend is dan ook dat J Street haar niet steunt, ondanks haar Democratische partijaffiliatie. Kamala Harris steunde de beslissing de Amerikaanse ambassade naar Jeruzalem te verplaatsen, ondanks haar afkeer voor Donald Trump, de president die dat besluit uiteindelijk nam. Sterker nog, in 2017 riep zij Trump al op dit te doen in een resolutie die stelde dat ‘Jeruzalem de ongedeelde hoofdstad van Israël’ moet blijven.
Cruciale vriend
Tijdens haar campagne voor de presidentskandidatuur weigerde Harris – anders dan de linksere kandidaten Bernie Sanders en Elizabeth Warren – voorwaarden te stellen aan de Amerikaanse militaire steun aan de Joodse staat. Net als Biden vindt Harris dat de veiligheid van de Israëli’s niet als drukmiddel gebruikt mag worden. Zelfs niet tegen annexatie, al is zij daar uitgesproken tegen. Ook voor haar rede vorig jaar voor de American Jewish Committee (AJC) zullen antizionisten niet bepaald warm lopen: “Israël is een cruciale vriend en bondgenoot van de Verenigde Staten. Ik sta achter Israël vanwege onze gedeelde waarden, die zo fundamenteel waren bij de stichting van onze twee landen. Ik geloof dat de banden tussen het volk van de VS en het volk van Israël onbreekbaar zijn en wij kunnen nooit iemand een wig tussen ons laten drijven.”
Harris steunde zelfs een motie in de Senaat die president Barack Obama berispte, toen deze eind 2016 weigerde een VN-resolutie te vetoën die het Israëlische nederzettingenbeleid op de Westelijke Jordaanoever veroordeelde. De senator is een warm voorstander van een tweestatenoplossing maar gelooft niet dat een oplossing van het conflict opgelegd kan worden. “Deze moet door de partijen zelf overeengekomen worden,” zei Harris begin vorig jaar.
Na een bezoek aan Jeruzalem sprak Harris in 2016 in lovende, bijna lyrische bewoordingen over de Joodse staat: “Ik heb met eigen ogen het grote belang gezien dat [Israël] heeft als het historische, geestelijke en gerechtvaardigde thuisland van het Joodse volk.” Als juriste bezocht zij het Hooggerechtshof in de Israëlische hoofdstad en ook dat kon haar goedkeuring, zeg maar gerust bewondering wegdragen: “Het gebouw is een mooi monument voor een staat die is gebaseerd op de hoogste menselijke idealen. De schoonheid van de architectuur en de gedachte achter het ontwerp hebben een blijvende indruk achtergelaten. (…) Het Hof, net als Israël zelf, is een prachtig thuis voor democratie en gerechtigheid in een regio waar radicalisme en autoritarisme maar al te vaak de regeringsvorm bepalen.”
Aanscherping
Er is hooguit één beleidsgebied waarop veel vrienden van de Joodse staat met een – hypothetische – president Harris van mening zullen verschillen: de senator uit Californië was voorstander van de nucleaire deal met Iran en heeft verschillende malen gezegd dat zij deze in ere wil herstellen, nadat Donald Trump het akkoord in 2018 had opgezegd. Maar helemaal kritiekloos over de overeenkomst is Harris niet en zij heeft aangekondigd deze te willen aanscherpen. Aan de andere kant dateren haar uitspraken hierover van voor de laatste crises met de Islamitische Republiek – denk aan de liquidatie van generaal Qassem Soleimani en de Iraanse aanval op Amerikaanse troepen in Irak als reactie daarop, en het feit dat Teheran heeft aangekondigd zijn nucleaire ambities versneld te zullen uitvoeren. Harris zou zich als president in dat opzicht weleens voor een voldongen feit gesteld kunnen zien, wat haar bijna automatisch in de armen van de haviken in Washington en Jeruzalem zou drijven.
Al met al mogen zij die Israël een warm hart toedragen, zich in de handen wrijven met de keuze van Joe Biden voor Kamala Harris. Zij is in ieder opzicht pro-Joods, een strijdster tegen antisemitisme en ze schaamt zich niet voor haar vriendschap met de Joodse staat. In dat opzicht hoeft niemand een eventuele – en als we de peilingen mogen geloven op handen zijnde – nederlaag van Donald Trump te vrezen. Zelfs niet met het oog op de gevorderde leeftijd van president Biden.
Foto: Gage Skidmore
Abonneer op het NIW
