Abonneer op het NIW

Het opinietijdschrift en cultureel magazine in één, voor iedereen geïnteresseerd in de Joodse wereld. Abonneer nu »

Nieuws

IM: Julius Vischjager (1937-2020)

Een persoonlijk IM van NIW-columnist Paul Damen over Julius Vischjager

Paul Damen 08 oktober 2020, 09:51
IM: Julius Vischjager (1937-2020)

De deze week overleden parlementair journalist Julius Vischjager (1937-2020) werd in diverse media herdacht als hofnar. Maar mijn goede vriend was vooral een groot causeur en journalistiek alleskunner. Als hoofdredacteur, verslaggever, fotograaf en uitgever van eenmansblad ‘The Daily Invisible’ bracht hij zijn handgeschreven teksten (‘Ik tik niks uit, ik ben al getikt’) zelf op stadsterrassen aan de man. De bijbehorende overtuigingskracht en woordenbrij leverde hem de bijnaam ‘Julius Wegjager’ op. Het deerde hem niet: naast verwardheid was vriendelijkheid zijn handelsmerk.

De media memoreerden vooral zijn vastrecht op de laatste persvraag aan de premier. Maar Julius was niet zo van de vragen. Zijn radioprogramma ‘Hoebedoelu?’ bestond voornamelijk uit monologen tegen een verbijsterde studiogast. Voor dit blad geïnterviewd, keek hij terug op een leven van gebroken scherven, niettemin opgewekt van de ene naar de andere anekdote hoppend, ‘namedropping’ allesbehalve schuwend. Toch zat er lijn in zijn levensloop: buitenbeentje, niet-erkend kind van bioscoopexploitant Julius Vleeskruijer bij cassière Caroline Vischjager. Beiden in het verzet, beiden vermoord in de oorlog. Als peuter werd Julius gered uit de rij bij de Hollandsche Schouwburg. Later bivakkeerde, en niet alleen vanwege de piano, hij vaak in café Eik en Linde, even verderop. ‘Daar gaat alles op terug.’ Toch kwam hij niet gekneusd over: ‘Ik vind het een bevrijding geen familie te hebben.’

Afgestudeerd aan het conservatorium kreeg hij één dochter, die hij nooit meer zag. Over zijn Joodse achtergrond was hij terughoudend. Dat brak hem op in Berlijn, waar hij ingreep toen een op het holocaust-monument van steen tot steen springende kleuter werd gecorrigeerd ‘door een lokale Feldwebel.’ Voor straf moest Julius in het museum daaronder twee uur lang gedwongen de sjoa tot zich nemen. De ervaringsdeskundige gaf ditmaal geen kik.

Vischjager werd deze week verdronken aangetroffen in de Amsterdamse Ringvaart, driehonderd meter van zijn huis. Daarmee laat hij zijn laatste journalistieke opdracht na. Gestruikeld? Keuze? Moge zijn ziel gebundeld worden in het licht van het eeuwige leven. Al is rachmones, mededogen, met het Opperwezen wel op zijn plaats nu Julius daarboven ongetwijfeld nog lang de laatste vraag claimt.

Abonneer op het NIW

Abonneer nu!
Tags dit artikel heeft geen tags
Opmerkingen (4)
rob malasch 08 oktober 2020, 23:25
Beste Paul Damen, mijn complimenten...wat een prachtig stuk over deze merkwaardige maar sympatieke man met zijn eigen krant. Gegroet Rob Malasch
paul damen 09 oktober 2020, 12:42
Overigens wordt Julius volgende week donderdag 15u begraven op de Nieuwe Ooster, maar vgs. de coronaregels mogen daar maar een beperkt aantal mensen bij zijn. Foto's ook niet gewenst. Details morgen (zaterdag) in de Parool-advertentie, enanders: wie mij ken, bel me even. paul damen
Felix Hogeboom van Buggenum 12 oktober 2020, 12:02
Beste Paul Damen, In de periode 2000 t/m 2004 was ik persoonlijk assistent van Julius Vischjager en heb veel met deze bijzondere man meegemaakt: Onthulling van het Slavernijmonument, persconferentie na de moord op Pim Fortuyn. Julius was joviaal en gastvrij, we hadden goed kameraadschappelijk contact. Hij noemde mij zijn beste vriend, dit heeft me zeer geraakt. Ik sorteerde zijn post, hield zijn archief bij, maakte geluidsopnames van Scarlatti-sonates (het plan was om een CD uit te brengen) en was radiotechnicus bij zijn programma 'Hoe Bedoel U ?' Ik werkte in die tijd als zelfbenoemde cultuurverslaggever bij de lokale omroep in Alkmaar. 'Je moet een boek over mij schrijven', zei Julius wel vaker. Ik heb vele uren doorgebracht met Julius, bij bijeenkomsten en persconferenties, thuis, wandelend door Amsterdam, bij Arti. Daarbij werd heel wat afgepraat. In 2004 kwam mijn vrijwilligerswerk bij Julius tot een eind, inmiddels schrijf ik over klassieke muziek in een lokale krant. 'Jij moet een boek over me schrijven', heb je me herhaaldelijk gezegd. Ik bezie wat binnen mijn mogelijkheden ligt. Even is het stil in Amsterdam. De eenden in de vaart missen hun brood. Vaarwel Julius ... Ik wil me graag inzetten om de culturele erfenis van Julius te behouden. Daarom zoek ik contact met U en bied ik mijn diensten aan.
Petra Hunsche 13 oktober 2020, 12:57
Ja, bedankt voor dit fijne artikel over Julius Paul Damen. Die ik in mijn werkzame leven als journalist vaak op straat ben tegengekomen en ook wel schakend bij Arti. Hij figureerde ook nog in een verslag dat ik in 1993 schreef voor het Maandblad Geestelijke volksgezondheid. Hij bezocht toen een bijeenkomst ''Weerbare partners'' geheten, van familieleden van psychiatrische patiënten. Ik citeer: Als vertegenwoordiger van de kunstenbond hield hij ter plekke een lobby voor de stichting Vincent Nu, een initiatief ter ondersteuning van zieke kunstenaars in de bijstand. En tracteerde de aanwezigen en passant op een stroom van ideeën over schizofreen partnership. (...) Julius, salute!
Plaats opmerking

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *