Voor 6 personen
Linzensoep
1 grote ui, gesnipperd
1 winterpeen, in kleine blokjes
1 kleine zoete aardappel, in kleine blokjes
1 gele paprika, schoongemaakt en in kleine blokjes
2 tenen knoflook, fijngehakt
Eenvoudige olijfolie
1½ liter groentebouillon
2 tl gemalen komijn
1 tl gemalen koriander
1 tl gemalen gember
1 tl gemalen kurkuma
½ tl gemalen kaneel
2 tl pul biber (of 1 tl chilivlokken), plus extra om te garneren
1 el shiro miso (lichte misopasta)
300 g rode linzen
3 el kokosroom
2 el fijngesneden bieslook
Croutons
½ liter zonnebloemolie
4 plakken Fries roggebrood, in stukken
2 tl gemalen komijn
½ tl gemalen kaneel
Taalkundige Wim Daniëls, nooit verlegen om een vrolijk vraagstuk, vroeg zich afgelopen weekeinde hardop af of het terugzetten van de klok ervoor kan zorgen dat de eerstgeboren helft van een tweeling als jongste dient te worden ingeschreven bij de burgerlijke stand. Op Twitter schreef hij: ‘als eentje om vijf voor drie zomertijd is geboren en de ander om vijf over twee wintertijd, is de laatste dan toch de oudste?’ Daniëls’ tweet deed mij gelijk denken aan een Bijbelse tweeling die aankomende sjabbat centraal staat in de Toralezing.
Ook de tweelingbroers Jaäkov en Esav wisselden van leeftijd. Esav was als eerste ter wereld gekomen, maar nadat hij door zijn jongere broer was omgekocht met een bord linzensoep, ging hij als de benjamin door het leven.
Hoe hoogstaand Jaäkovs kookkunst ook moge zijn geweest, het was natuurlijk een bizar slechte deal: in ruil voor een warme hap gaf Esav zijn erfenis op en maakte hij geen aanspraak meer op de zegen van vader Jitschak. Hierdoor werd niet Esav, maar Jaäkov aartsvader van Gods lievelingsvolk. Esav moest zich tevredenstellen als stamvader van de Edomieten, een arm woestijnvolk dat de tand des tijds niet zou doorstaan.
Jaäkovs keukenvlijt drukte een onuitwisbare stempel op de geschiedenis. De Tora vertelt dat de kleur van de soep Esav en diens afstammelingen de naam Edom (‘rood’) opleverde. Ik heb mij daar altijd over verwonderd. Volgens de Tora kwam Esav als roodharige baby ter wereld, maar het was niet zijn rossige voorkomen, maar de kleur van de linzen waarom hij ‘rooie’ werd genoemd. Vreemder nog is dat linzen helemaal niet rood zijn. De peulvruchten mogen tot de dag van vandaag in vrijwel alle talen ‘rode linzen’ heten, in werkelijkheid zijn ze zo oranje als een tompoes op Koningsdag. Trek je er vervolgens soep van, dan wordt die op zijn best okergeel.
Misschien wel het opzienbarendste is dat Jaäkov door de Joodse overlevering wordt gelauwerd als held en Esav bestempeld als schurk. Vanaf mijn vroegste Bijbellessen heb ik me altijd afgevraagd hoe een werkloze tentbewoner zijn hardwerkende broer kon omkopen, zijn doodzieke vader kon bedriegen en desondanks kon rekenen op de sympathie van God en zijn gevolg. In een ultieme poging de rooie zwart te maken, zet Schriftverklaarder Rasji de jager Esav neer als een moordenaar. Misschien, zo bedacht ik me, is dat wel de boodschap van het verhaal: Esav was een geboren vleeseter, hij moordde voor zijn eten. Jaäkov kookte plantaardig, zijn linzensoep deed geen vlieg kwaad. Dat Esav bloeddorstig was (‘laat mij toch slikken van het rooie!’) maar uitgerekend het onderspit delfde door een veganistisch bordje soep, vind ik bij nader inzien een mooie gedachte.
Bereiding
- Bak de ui, winterpeen, zoete aardappel, paprika en knoflook in een grote pan met de olie op middelhoog vuur circa 10 minuten tot ze zacht zijn.
- Voeg de miso en specerijen toe en na 3 minuten ook de linzen en bouillon. Breng aan de kook, zet het vuur laag en laat 45 minuten afgedekt zachtjes koken. Pureer de soep met de staafmixer en breng op smaak met een flinke snuf zout. Mocht de soep te dik zijn, voeg dan wat water toe.
- Zet een chinois, of als je die niet hebt, een grove zeef, op een tweede pan en wrijf zo veel mogelijk soep erdoorheen (dat gaat bij een chinois heel gemakkelijk door nogmaals de staafmixer te gebruiken). Gooi het vezelige residu weg.
- Verhit voor de croutons de zonnebloemolie tot 180 graden en frituur het roggebrood in porties knapperig. Laat uitlekken op keukenpapier en bestrooi met komijn, kaneel en een snuf grof zout.
- Serveer de soep met een toef kokosroom en garneer met bieslook, pul biber en roggebroodcroutons.
Abonneer op het NIW
