Moet kunnen

Vrijheid van mening is een groot goed en dus moet alles gezegd kunnen worden. Als ik alles mag zeggen, moet ik ook alles accepteren en niet lopen zeuren als ik zelf doelwit word van beschimpingen.

Mee eens. Maar waarom winden we ons dan op over anti-Israëlresoluties in de VN, de antisemitische praalwagens in Aalst of de zoveelste antisemitische cartoon in de Volkskrant? Alles mag toch gezegd worden? Een cartoon die het hart van de islam beledigt, moet toch ook kunnen? En wat is er mis met Zwarte Piet? Voelen mensen met een donkere huidskleur zich beledigd? Niet aanstellen, vrijheid van meningsuiting! Maar die mening is natuurlijk wel aan voorwaarden onderhevig: als ouders hun kinderen willen bijbrengen dat het gezin met een papa en een mama de hoeksteen is van de samenleving, zou dat als discriminerend kunnen worden opgevat door mensen met een andere geaardheid. Een bevriende niet-Joodse, niet-christelijke, niet-islamitische en ongehuwde journalist (dus van onbesproken gedrag) adviseerde mij vooral niet te schrijven ‘dat ik voor vrijheid van meningsuiting ben, maar dat die vrijheid wel restricties moet hebben’.

Door dat nuancerende ‘maar’ zou ik een stortvloed aan kritiek over mezelf afroepen. ‘Maar’ ik snap dat niet. Als vrijheid van meningsuiting gekoesterd moet worden, dan mag ik toch ook mijn mening naar buiten brengen, zelfs als die afwijkt?

Daarom bij dezen mijn mening, rechtstreeks uit het oeroude jodendom (Spreuken der Vaderen 2:1): ‘Wat is de juiste weg die de mens moet kiezen? Iedere weg die eer geeft aan degene die hem volgt en waardoor hij bij de mensen geëerd wordt.’ Met andere woorden: Zwarte Piet had voor mij echt niets te maken met discriminatie. Maar als normaal denkende mensen met een zwarte huidskleur dit nu ervaren als discriminerend, dan moeten we ermee stoppen. Fanatisme deugt niet, niet van rechts en niet van links, niet vanuit de religie, niet vanuit de secularisatie. Want ook seculair gedrag kan fanatiek, dwangmatig en intolerant zijn.

Net voordat ik dit schreef, kreeg ik een telefoontje van een bevriende seculiere burgemeester: “Binyomin, als het ooit nodig mocht zijn, kun je op mij rekenen.” Daaruit blijkt weer: vriendschap en solidariteit tussen seculieren en religieuzen, voor elkaar opkomen, dat kan heel goed.