De Vlaamse publieke omroep ontmaskerde de nationalistische jeugdbeweging Schild & Vrienden als racistisch, seksistisch én antisemitisch. In Nederland nam S&V-leider Dries van Langenhove deel aan de Summer Academy van Forum voor Democratie.
De uitzending van onderzoeksprogramma Pano op de Vlaamse televisiezender VRT over Schild & Vrienden kwam als een schok binnen bij veel kijkers, ook in Nederland. Keurig geklede en gekapte jongeren ontpopten zich als racisten, vrouwenhaters en antisemieten. De nationalistische jeugdbeweging met zo’n 900 leden bleek er op de sociale-mediaplatformen Facebook en Discord geheime chatgroepen op na te houden waar extremistisch gedachtengoed werd gespuid. Ook werden de leden opgeroepen vechtsporten te beoefenen en om te gaan met vuurwapens, in afwachting van de gewelddadige confrontatie die de leider van de beweging, Dries van Langenhove, voorspelt: “Er komt een tijd dat we Golden Dawn-gewijs (sic) de supermarkten zullen zuiveren van halal en andere multicul.” ‘Golden Dawn’ verwijst naar de gewelddadige Griekse neonazipartij Gouden Dageraad.
Voorbeelden van pro-nazistische en antisemitische uitingen in de door Pano geopenbaarde geheime Facebook- en Discordgroepen zijn er te over. Het gaat hierbij vooral van uit de VS overgewaaide memes (bewerkte foto’s met quasi-humoristische politieke teksten), zoals een versnellingspook in de vorm van een hakenkruis met de tekst ‘Als je besluit vol gas te geven’ of een horloge in de vorm van een gasmeter waar ‘Joodse Rolex’ bij is geschreven. Ook zijn er talloze afbeeldingen van Adolf Hitler met teksten die de Holocaust ontkennen, rechtvaardigen of zelfs verheerlijken. ‘Hoe Joodse meisjes op te pikken’, staat bij de foto van een schep gevuld met as.
Hitlerpose
Toch maakt Michael Freilich, hoofdredacteur van het Belgische maandblad Joods Actueel, zich weinig zorgen over de Jodenhaat binnen Schild & Vrienden. “Het gaat om een kleine club waarbinnen racisme een veel grotere rol speelt dan antisemitisme. De Belgische staatsveiligheid schat de groep vooralsnog niet als gewelddadig in.” Mocht het toch tot geweld komen vanuit de leden van S&V dan verwacht Freilich dat dit in eerste instantie tegen vluchtelingen en moslims gericht zal zijn, niet tegen Joden. “Wat niet wegneemt dat er antisemitisch gedachtengoed heerst. Er worden allerlei memes overgenomen uit de Amerikaanse extreemrechtse hoek. Een vooraanstaand lid liet zich fotograferen in Hitlerpose bij de Eiffeltoren.”
Ook over de infiltratie in de politiek van de S&V-activisten maakt Freilich zich weinig zorgen. “Er zijn een paar zeer jonge mensen die weliswaar op kieslijsten van de Nieuw-Vlaamse Alliantie terecht zijn gekomen, maar geen kans hadden verkozen te worden. De N-VA heeft op duidelijke wijze afstand genomen van Schild & Vrienden en leden ervan uit de partij gezet.” N-VA-leider en burgemeester van Antwerpen Bart de Wever liet eerder al weten dat ‘voor deze ranzigheden geen plaats is’ in zijn partij. Opvallend is dat S&V’ers bij hun politieke infiltratiepogingen niet kozen voor het extreemrechtse Vlaams Belang, waar hun gedachtengoed sterk verwant mee lijkt, maar voor de meer gematigde, pro-Joodse N-VA. Freilich: “Als je invloed op beleid wilt uitoefenen heeft het weinig zin je voor het Vlaams Belang, waar een cordon sanitaire omheen is, in te spannen. Via de N-VA zou je veel meer kunnen bereiken.”
Gedreven en gelijkgestemd
Blijkbaar dacht Dries van Langenhove, voorman van Schild & Vrienden, dat ook toen hij zich aanmeldde en geaccepteerd werd voor de Summer Academy van Forum voor Democratie (FvD). Paul Cliteur, hoogleraar in Leiden en als voorzitter van het Renaissance Instituut (het wetenschappelijk bureau van FvD) verantwoordelijk voor de Summer Academy ziet hier geen probleem in. “Iedereen kan zich aanmelden en daarbij zijn denkbeelden voor zich houden, daar kunnen wij niet zoveel aan doen. Als het zou gaan om een bestuursfunctie of een plaats op de lijst, zou het wat anders zijn.” Inderdaad, de Pano-reportage waarin Van Langenhove werd ontmaskerd werd uitgezonden na de Summer Academy, waar volgens de FvD-website ‘gedreven en gelijkgestemde jonge mensen worden geholpen vaardigheden te verwerven om de ideeën van de partij uit te dragen’. Ook op de vraag of het hem stoort dat antisemieten als Van Langenhove zich tot FvD aangetrokken voelen, reageert Cliteur laconiek. “Moeten wij ons verantwoordelijk voelen voor iedereen die zich bij ons wil aansluiten?”
Eerder oefende FvD al aantrekkingskracht uit op leden van de extreemrechtse beweging Erkenbrand, een soort Nederlandse variant op Schild & Vrienden. Partijleider Thierry Baudet nam snel afstand van Erkenbrands abjecte gedachtengoed, maar een bezoek vóór Baudets politieke loopbaan aan ex-Front Nationalleider Jean-Marie Le Pen en een lunch met de blanke nationalist Jared Taylor hebben toch bij tegenstanders het beeld doen ontstaan dat FvD een verzamelplaats is voor extreemrechtse ideeën en individuen. Cliteur vindt dat onzin: “Je moet met iedereen kunnen praten, een intellectuele uitwisseling van ideeën met tegenstanders is juist wat het debat in ons land nodig heeft. Dat kan met jihadisten zijn, maar ook met antisemieten. Zo kom je erachter wat deze mensen tot hun opvattingen heeft gebracht.”
Abonneer op het NIW
