Han ten Broeke: ‘Ik denk dat we beter eerst naar onszelf kunnen kijken’
Ik heb alle begrip voor het besluit van Israël niet te leveren. Israël heeft één verantwoordelijkheid, en dat is de veiligheid van de eigen bevolking. En die is erbij gebaat dat de afspraken die Israël met Rusland heeft gemaakt, worden nagekomen. Deze conflictreducerende afspraken komen erop neer dat Israël op gezette tijden met zijn luchtmacht kan ingrijpen boven Syrisch grondgebied om grondtroepen van Hezbollah of de Revolutionaire Garde aan te pakken, zonder direct een Russische of Syrische MiG in de nek te krijgen. Dit betekent dat de IDF relatief ongestoord bombardementen kan uitvoeren op Syrisch grondgebied.
Het is een subtiele balans. In 2018 werd het even spannend toen Syrische luchtafweer op een Israëlische bommenwerper vuurde, maar daarbij een Russisch militair vliegtuig uit de lucht schoot, waarbij vijftien mensen omkwamen. Rusland heeft Syrië daarna voorzien van het geavanceerde S-300 luchtafweersysteem. Daartegen zijn Israëlische jets niet of minder bestand en is de militaire inzet van Israël een hachelijke aangelegenheid geworden. Indien Israël nu luchtafweer zou leveren aan Oekraïne met het doel Russische raketten af te vangen, kan het deze afspraken in gevaar brengen en daarmee Israëlische vliegers en veiligheidsbelangen. Nederland haalde zelf Patriots terug uit Slowakije op het moment dat Iran ook raketten leverde aan Rusland met een bereik dat NAVO-landen kan raken. Polen en Roemenië komen nu in het schootsveld. Ik denk dat we beter eerst naar onszelf kunnen kijken dan naar Tel Aviv om deze oorlog op ons continent beslissend in het voordeel van Oekraïne te beïnvloeden.
Han ten Broeke, voormalig buitenland-woordvoerder voor de VVD in de Tweede Kamer, nu directeur politieke zaken bij het Haags Centrum voor Strategische Studies
Bernard Hammelburg: ‘Over verbale solidariteit haalt Poetin zijn schouders op’
Alleen al vanwege het aantal Oekraïense Israëliërs en de banden met hun moederland is een goede relatie met Kiev belangrijk. Die groep voelt zich nu in de steek gelaten omdat demissionair premier Lapid weigert wapens te leveren. Het liefst zou president Zelenski een Iron Dome naar Israëlisch model willen. Zoals Mark Rutte in zijn onderonsje met Lapid te verstaan werd gegeven: dat is onbespreekbaar. Lapid moest een keuze maken. Solidariteit met Oekraïne, of de veiligheid van zijn eigen burgers. Hij koos voor het laatste, dus voor realpolitik.
In de relatie met Rusland loopt Israël op eieren, vanwege de banden die de grootmacht heeft met Iran. In september 2015, toen Poetin besloot zijn luchtmacht ter beschikking te stellen van Syrië en de Iraanse Republikeinse Garde Assads grondleger kwam versterken, zag Israël een kans. De regering bood aan de inlichtingen die dagelijks worden verzameld met spionagevluchten boven Syrië en Libanon met de Russen te delen, in ruil voor een Russische toezegging Iran en Hezbollah te weerhouden van een offensief tegen Israël. De militaire vluchtleiding van Rusland en Israël spraken af uit elkaars buurt te blijven, en Rusland bemoeide zich niet met de bombardementen die Israël uitvoert op stellingen van de Gardisten en Hezbollah. Over verbale solidariteit haalt Poetin zijn schouders op, dus Israël hoeft zich geen zorgen te maken als Lapid iets vriendelijks over Oekraïne zegt. Maar als Israël wapens zou leveren, zou het toch al broze fundament waarop de relatie met Rusland berust, verkruimelen.
Bernard Hammelburg, buitenland-commentator bij BNR en columnist van het Financieele Dagblad
Hanneke Gelderblom: Ik ben ervan overtuigd dat Israël achter de schermen veel doet’
We moeten begrijpen dat Israël in een moeilijke positie zit. Ook vanwege de grote Joodse gemeenschap, die in Rusland enorm onder druk staat. Meer dan in andere fatsoenlijke landen is de positie van Israël dus uitermate gecompliceerd. Uiteraard ziet de regering ook dat Rusland Oekraïne onbewoonbaar probeert te maken, zoals nu weer door te dreigen de dam bij Cherson op te blazen en de kerncentrale bij Zaporizja aan te vallen. De Russen willen dat het land zonder water, gas en elektriciteit komt te zitten voordat de winter invalt. Daarom moeten er zo snel mogelijk bijvoorbeeld houtkachels die kant op.
De bombardementen op de Oekraïense infrastructuur zijn te schandalig voor woorden, maar veel anders kunnen de Russen niet. Militair blijken ze weinig klaar te spelen. Ik ben ervan overtuigd dat Israël achter de schermen veel doet, ook in defensief opzicht. Dat doen de autoriteiten natuurlijk niet open en bloot. Ongetwijfeld proberen ze Oekraïne te helpen tegen die Iraanse drones. Maar als er veertig worden afgeschoten en je houdt er dertig tegen, dan komen er nog altijd tien neer. Daarnaast moet Israël natuurlijk niet Iron Dome aan Oekraïne leveren. Het risico dat die technologie in verkeerde handen komt, is gewoon te groot.
Ik hoop van harte dat de Russische moeders tegen het bewind zullen opstaan, vrouwen die niets horen over de toestand waarin hun zoons en mannen verkeren. Die vrouwen kun je moeilijk met z’n allen in de gevangenis stoppen. Eén ding geef ik je op een briefje: de Russen zullen de Oekraïners niet klein krijgen.
Hanneke Gelderblom, voormalig lid van de Raad van Europa en diverse malen verkiezingswaarneemster in onder meer Oekraïne
Joop Soesan: ‘Voor die Russische raketten hoeft Israël niet bang te zijn’
Israël steunt Oekraïne al onvoorwaardelijk. Het was het eerste land dat een veldhospitaal in het land inrichtte, het stuurt humanitaire goederen en eergisteren heeft minister van Defensie Benny Gantz met zijn Oekraïense collega afgesproken dat Israël gaat helpen bij de aanleg en ontwikkeling van een luchtafweersysteem dat is toegespitst op de Oekraïense situatie. Iedereen spreekt over Iron Dome, maar dat is niet uitvoerbaar. Ons piepkleine Israël heeft voor het hele land al 25 Iron Dome-installaties nodig. Dat zijn er net zoveel als je nodig zou hebben voor de verdediging de regio Kiev. Vergeet niet dat Oekraïne groter is dan Frankrijk, dat enorme oppervlak valt nooit met een systeem als Iron Dome te beschermen. Daarnaast kun je niet zeggen: hier heb je de handleiding, ga je gang maar. Daar heb je opleiding voor nodig. Israël kan tot slot niet het risico lopen dat de Iron Dome-technologie in handen van de Iraniërs valt.
Maar we doen nog veel meer, niet alleen de regering, ook particuliere organisaties zoals ngo’s. Dat wordt uit veiligheidsoverwegingen alleen niet aan de grote klok gehangen. Inmiddels zijn hier al zo’n 40 duizend Oekraïense vluchtelingen opgevangen, en dan spreek ik niet over de Russische vluchtelingen die binnenkomen. Er wordt gesproken over de kwetsbare deal tussen Israël en de Russen over militaire activiteiten in Syrië. Maar Rusland heeft kortgeleden het merendeel van zijn S300-raketten en manschappen teruggetrokken, omdat die tegen de Oekraïners moeten worden ingezet. Voor die S300-raketten hoeft Israël dus voorlopig niet bang te zijn.
Joop Soesan woont in Netanya en brengt dagelijks via media als Twitter en podcasts het laatste nieuws over Israël
Abonneer op het NIW
