Foto: Flash90
De Israëlische politie beveelt het Openbaar Ministerie aan de premier te vervolgen wegens corruptie. Maar misschien het meeste spectaculaire aan de zaak is de identiteit van de kroongetuige: oppositieleider Yair Lapid.
Wanneer het nieuws dat de politie aanbeveelt de regeringsleider van een land te vervolgen omdat hij zich aan omkoping schuldig heeft gemaakt, wordt verdrongen door de identiteit van de belangrijkste getuige in zijn zaak, is er iets bijzonders aan de hand. Dit gebeurde woensdagmorgen in Israël, toen bleek dat zijn grote rivaal, Yesh Atid-leider Yair Lapid, kroongetuige is in de beruchte ‘zaak 1000’.
Lapid, minister van Financiën onder Netanyahu van 2013 tot 2014, heeft tegen de politie verklaard dat de premier probeerde een financiële regeling te verlengen die voordelig zou zijn geweest voor de Israëlisch-Amerikaanse Hollywood-producent Arnon Milchan en zijn zakenpartner, de Australiër James Packer. Bibi’s voorstel zou Milchan miljoenen hebben opgeleverd, vandaar dat dit ook wel de Milchan law wordt genoemd. In ruil hiervoor zouden Milchan en Packer de premier overladen hebben met geschenken ter waarde van zo’n 250.000
euro.
Tegenaanval
Netanyahu ging direct in de tegenaanval: Lapid zou als zijn belangrijkste politieke tegenstander een onbetrouwbare getuige zijn: “Dit is dezelfde Lapid die heeft gezworen mij tegen elke prijs ten val te brengen.” Ook bekritiseerde de premier het politieonderzoek, dat hij ‘vooringenomen’ en ‘extreem’ noemde: “In een onderzoek van anderhalf jaar blijkt nu dat Lapid de kroongetuige is. Maar de politie heeft slechts eenmaal een uur met hem gesproken.”
Bovendien, merkte Netanyahu op, was ook Lapid zelf met Milchan bevriend: “Ik krijg een vervolging en hij krijgt applaus.” Maar de voor- malige minister van Financiën begrijpt niets van Bibi’s kritiek. “Als gezagsgetrouwe burger heb ik een getuigenverklaring afgegeven over de Milchan-wet. Ik wil benadrukken dat ik, ondanks alle uitgeoefende druk, heb geweigerd de wet doorgang te laten vinden,” reageerde Lapid. Om eraan toe te voegen: “Yesh Atid was het laatste bolwerk tegen corruptie binnen de regering. We stonden tegenover politici die uitsluitend met zichzelf en hun eigen belang bezig waren.”
Het is duidelijk hoe Netanyahu’s verweer er uit zal zien: de premier zal zoveel mogelijk proberen zijn strafrechtelijke vervolging – waarover het Openbaar Ministerie nu moet beslissen – als een politieke heksenjacht af te schilderen. Verschillende partijgenoten schoten hem daarbij direct te hulp. Yariv Levin, de Likoed-minister van Toerisme, noemde Lapids rol in het onderzoek ‘beschamend’, en minister van Cultuur en Sport Miri Regev (eveneens Likoed) betreurde het dat Lapid ‘op antidemocratische wijze’ Netanyahu ten val zou willen brengen.
Machiavellisme
Of Netanyahu’s strategie succes zal hebben, is maar helemaal de vraag. Behalve wegens corruptie, fraude en vertrouwensmisbruik in ‘zaak 1000’ beveelt de politie het Openbaar Ministerie aan de premier ook te vervolgen voor vergelijkbare vergrijpen in ‘zaak 2000’. In deze affaire zou Bibi op uiterst machiavellistische wijze geprobeerd hebben de Israëlische dagbladpers te beïnvloeden. De premier zou hebben aangeboden de kritische krant Yediot Aharonot te bevoordelen ten koste van het hem gunstig gezinde Israël Hayom, in ruil voor positieve berichtgeving. Als het OM besluit Netanyahu voor beide zaken te vervolgen, is het moeilijk voorstelbaar dat hij aanblijft als premier.
Tot die tijd lijken zijn coalitiepartners Bibi trouw te blijven. Naftali Bennett, partijleider van het religieus-nationalitische Bayit Yehudi, bekritiseerde Netanyahu voor het feit dat hij, anders dan David Ben Goerion, Menachem Begin of Yitzhak Shamir niet leeft als een voorbeeld voor het Israëlische volk, maar zei ook dat de premier wel het land goed bestuurt en bovendien als onschuldig moet worden beschouwd tot hij veroordeeld wordt. Avigdor Lieberman, leider van het rechts-nationalistische Yisrael Beytenu, vindt dat Netanyahu kan aanblijven tot de openbare aanklager besluit hem te vervolgen. Moshe Kahlon, minister van Financiën en leider van Kulanu, Netanyahu’s centrumrechtse coalitiepartner, vindt dat de aanvallen van de premier op de politie moeten ophouden. Voor de oppositie liggen de zaken uiteraard heel anders: Zionistische Unie-leider Avi Gabbay laat er geen twijfelover bestaan: “Het tijdperk-Netanyahu is voorbij.”
Abonneer op het NIW
