Het is een bekende uitdrukking: l’histoire se répète, de geschiedenis herhaalt zich. Tegelijk blijft het opmerkelijk dat ultralinks en ultrarechts in Europa al meer dan een eeuw elkaar op één punt altijd weer vinden: afkeer van Joden. Je kunt het je bijna niet voorstellen, maar anno 2020 deelden de ultralinkse oud-Labourleider Jeremy Corbyn en onze eigen ultrarechtse ex-leider van het Forum voor Democratie Thierry Baudet weer dat ene gezwel binnen hun eigen partij. Beide leiders lieten in hun achterban ruimte voor denkbeelden die onder één noemer zijn samen te vatten: antisemitisme.
Een diepgaand intern onderzoek in de Engelse zusterpartij van onze PvdA bracht al de te grote liefde aan het licht voor antisemitische stromingen van Corbyn, die inmiddels als leider is afgezet. Er loopt overigens een bijna rechte lijn van de zogenaamd linkse studentenvereniging ASVA – die vijftig jaar geleden een motie aannam dat ‘de oprichting van de staat Israel een historische onjuistheid is’ – naar de antisemitische Corbynaanhangers in Labour. Twee helaas overleden bekende Joodse bestuursleden van de ASVA verdedigden eind jaren zestig van de vorige eeuw vol overgave de motie tegen Israël, maar dat terzijde.
In Labour is inmiddels schoon schip gemaakt met de schorsing van Corbyn als parlementariër. Over zijn zeer rechtse tegenpool in Nederland onthulde Het Parool onlangs dat in de jongerenafdeling van zijn FvD niet alleen naar Jodenhaat riekende berichten circuleerden, maar ook dat Baudet en Freek Jansen – de voorzitter van die afdeling – weigerden onmiddellijk keihard afstand te nemen van antisemitische tweets. Sterker: dat aan die tweets gelinkte afzenders een vooraanstaande rol binnen de jongerenafdeling speelden en een van hen zelfs promotie kon maken. Als klap op de vuurpijl opende NRC van 26 november de voorpagina naast Maradona met ‘Baudet deed antisemitische uitspraken’.
Excessen
Al die uitingen verklaren mede de vraag die mijn kleinzoon van negen onlangs uit het niets aan zijn moeders stelde: mama, waarom hebben mensen eigenlijk een hekel aan Joden? Het blijft een verschijnsel waar extreemrechts en extreemlinks elkaar tot op heden blijven vinden en dat ik met geen mogelijkheid kan uitleggen. Hebben Joden een massale inquisitie op hun naam staan? Hebben Joden een beeldenstorm georganiseerd? Hebben Joden in de oorlog zes miljoen moslims vermoord?
De antisemitische excessen van Labour en FvD sluiten bijna naadloos aan op de reactie van ex-diplomaat Jan Wijenberg op de 4 meiherdenking dit jaar. Wijenberg werd in 1999 oneervol ontslagen als Nederlandse ambassadeur in Saoedi-Arabië en is, om hem duidelijker te plaatsen, als voormalig bestuurslid van Stichting Stop de Bezetting een goede vriend van de in sommige kringen zeer geliefde Gretta Duisenberg. Het zal niet verbazen dat Wijenberg enige jaren geleden PvdA-leider Lodewijk Asscher opriep met betrekking tot Israël een voorbeeld te nemen aan zijn inmiddels gedesavoueerde Britse zielsverwant Jeremy Corbyn.
Toen koning Willem-Alexander bij de landelijke herdenking refereerde aan de bekende Joodse Sobibor-overlevende Jules Schelvis en zich oprecht afvroeg of zijn overgrootmoeder koningin Wilhelmina in Londen genoeg aandacht had gehad ‘voor medemensen, medeburgers in nood’, kreeg hij alom bewondering, maar niet van de vroegere diplomaat. De toespraak verleidde Wijenberg ertoe een brief te schrijven aan premier Rutte waarin hij de premier letterlijk verwijt ‘dat hij bij de viering van 75 jaar bevrijding aandacht besteedde aan slechts één groep slachtoffers en hun nabestaanden: Joden.’ Wijenberg introduceert heel subtiel een nieuwe vorm van antisemitisme, waarin anno 2020 Joden wordt kwalijk genomen dat hun voorouders ooit massaal zijn vervolgd en vermoord.
Abonneer op het NIW
