Amerika-correspondent David Hammelburg maakte een analyse van het opkomend antisemitisme in de Verenigde Staten. Het virus woekert, van uiterst links tot uiterst rechts en van jong tot oud.
Door David Hammelburg
Aangemoedigd door een president die op z’n slechtst blijft weigeren racisme en antisemitisme te veroordelen als giftig en on-Amerikaans of zich op z’n best over antisemitisme uitlaat in platitudes als ‘verschrikkelijk’, is de Alt-Right beweging sinds de opkomst van Donald Trump steeds meer uit de kast gekomen. Het zal niemand verbazen dat ook het antisemitisme in Amerika een enorme vlucht neemt. Volgens de laatste cijfers van de Anti-Defamation League (ADL), zijn antisemitische incidenten tussen 2015 en 2016 met 34 procent toegenomen. En het eerste kwartaal van 2017 stegen ze met maar liefst 86 procent in vergelijking met dezelfde periode van het jaar daarvoor.
Iets van dat vitriool was deze maand te zien in Charlottesville, Virginia. Droegen leden van de Ku Klux Klan in het verleden witte puntmutsen om hun identiteit te verhullen, nu toonden zorgwekkende beelden een allegaartje van haatgroepen: jonge demonstranten, uiterst rechts, neofascistisch, wit-nationalistisch, tegen immigranten, en dat open en bloot op klaarlichte dag. Ze leken zich op te maken voor wat sommigen als een echte rassenoorlog beschouwen. Door de terughoudendheid van het inmiddels uitgeholde Witte Huis om expliciet afstand te nemen van antisemitisme en het te veroordelen als het tegenovergestelde van het Amerikaanse vrijheidsethos, heeft de president haatgroeperingen in staat gesteld ongestraft met hun ‘queeste’ door te gaan. Geschiedkundigen waarschuwen al sinds de eerste dagen van Trumps campagne, toen hij zich negatief uitliet over Mexicanen en moslims, dat de Joden de volgende zullen zijn. En daarmee worden Joden, zoals dat gaat in de geschiedenis, opnieuw aangewezen als het zwarte schaap. Zelfs in Amerika.
Witte cultuur
De ‘Unite the Right’-demonstratie moest een protest zijn tegen het verwijderen van een standbeeld van Robert E. Lee, de legerleider van de Confederatie tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog (1860-1865) tussen het Noorden en het Zuiden, die om de afschaffing van de slavernij ging. In wat een Amerikaanse versie van de politiekcorrecte Zwarte Piet-discussie lijkt geworden, worden vlaggen van de Confederatie, die van het Zuiden, gezien als beledigend voor de historisch achtergestelde zwarte minderheid, terwijl het door sommige zuiderlingen gezien wordt als een symbool van hun ‘witte cultuur’.
Maar waarom scandeerden de demonstranten dan ‘Jews will not replace us’ en ‘Blood and soil’ (Blut und Boden), leuzen die rechtstreeks uit de nazihandboeken komen, terwijl ze fanatiek met swastika’s en nazivlaggen wapperden en fakkels droegen, zoals tijdens de Nurembergse hetzes? De voormalige leider van de Klu Klux Klan, David Duke, van wie de meesten dachten dat we al jaren van hem verlost waren, was aanwezig om met zijn kenmerkende retoriek tekeer te gaan tegen ‘de zionisten, die de media en het Amerikaanse politieke systeem beheersen’. Jonathan Greenblatt, leider van de ADL, stelde in een persverklaring: “Dit is gedachtegoed dat de slavernij van Afrikanen en hun nakomelingen bejubelt, en degenen die vochten ten faveure van de verschrikkelijke machine van witte superioriteit en slavernij. En toch, op de een of andere manier droegen ze allemaal T-shirts die refereerden aan Hitler. Extreem-rechts ziet in veel mensen de vijand. Maar het komt altijd, altijd weer op de Joden neer. We hebben leiders nodig die zich uitspreken tegen dit haatgezwel.”
Velen deden dat, behalve de president en zijn naaste medewerkers. Sinds Trumps eerste commentaar, waarbij hij ‘vele, vele kanten’ de schuld gaf van het geweld, hebben de meeste Congresleden, militairen en kunstenaars de acties van ‘Alt-Right’ veroordeeld. Zij zagen wel degelijk verschil tussen Alt Right en de Antifa-tegendemonstranten. Maar het Witte Huis bleef overwegend stil. Een tweetje van Trumps dochter Ivanka, niets van schoonzoon Jared Kushner.
Gesterkt
Wie het rapport van de ADL leest, ziet al snel dat Trump beslist niet de enige boosdoener is. Veel antisemitische incidenten doen zich voor op scholen en universiteiten. De dader is vaak een ongeorganiseerde eenling. In het rapport staat: “Scholen zijn de microkosmos van ons land. Kinderen nemen de meningen van hun ouders en de media over, en brengen ze naar school en speelplaats. Wij maken ons grote zorgen dat de volgende generatie boodschappen van intolerantie en vooroordelen zullen verinnerlijken.”
‘Extremisten en antisemieten voelen zich gesterkt en gebruiken de nieuwe technologische ontwikkelingen om zowel on- als offline hun haat op de Joodse gemeenschap bot te vieren’
Gedurende de eerste drie maanden van 2017 telde de ADL 541 incidenten, 380 daarvan waren scheldpartijen, er waren 161 bommeldingen, 155 gevallen van vandalisme inclusief vernielingen op begraafplaatsen en er waren zes meldingen van fysiek geweld. Opvallend was dat de meeste incidenten plaatsvonden in de staten met hogere opleidingen en de grootste Joodse bevolking: Californië, New York, New Jersey, Florida en Massachusetts. Terwijl de toename van antisemitisme op universiteitscampussen, aangemoedigd door de BDS-beweging, al jarenlang goed wordt gedocumenteerd, is het verrassend vast te moeten stellen dat ook op lagere en middelbare scholen het aantal meldingen toenam. Waren de incidenten van 2015 tot 2016 al met 106 procent toegenomen, in het eerste kwartaal van 2017 waren er al 95 meldingen, die varieerden van ‘Hitler komt je halen’ tegen een leerling op een lagere school tot ‘Dood Joden, stem Trump’ en een Facebookpagina ‘Vierde Reich’s officiële chat groep’ op middelbare scholen. “Dit moet gezien worden in het kader van het algemene witte superioriteitsactivisme in de Verenigde Staten,” zo concludeert het rapport: “Extremisten en antisemieten voelen zich gesterkt en gebruiken de nieuwe technologische ontwikkelingen om zowel on- als offline hun haat op de Joodse gemeenschap bot te vieren.”
Fake media
Daarbij moet worden aangemerkt dat veel incidenten afkomstig zijn van anti-Israëlische linkse millenials en tieners, die zich gemakkelijk laten beïnvloeden door ultrarechtse ‘fake’ media op het internet: complottheorieën waarmee de traditionele Alt-Right-groepen nu versterking krijgen van nieuwe, jonge medestanders. Beide kanten hebben het gevoel dat ze hun plaats in de maatschappij aan het verliezen zijn. Wat misschien nog het meest zorgwekkend is, is dat liberals, progressieven en de ‘Alt-Left’-aanhang zich ook niet specifiek uitliet over het antisemitisme in Charlottesville. Sommigen staken meters diep hun kop in het zand. Anderen wezen exclusief naar de extreem-rechtse demonstranten door ze te labelen als haatzaaiers voor wie geen plaats zou moeten zijn in de maatschappij. Een van de antifa-groepen in Charlottesville was ‘MuJew’, het Muslim Jewish Anti-Fascist Front, dat actief is in de BDS-wereld.
Voormalig presidentskandidaat Bernie Sanders hield zich ook op de vlakte en twitterde over ‘de provocatieve manier waarop neonazi’s haat kweekten’. Geen woord over antisemitisme. Wellicht wilde hij politiek correct handelen of bewust identiteitspolitiek uit de weg gaan.
Van vele kanten
Zelfs nieuwssite Breitbart, de bijbel van AltRight, ondervond antisemitisme ‘aan den lijve’. Veel medewerkers van Breitbart zijn ultraconservatieve Joden met een grote liefde voor Israël. Maar toen een van hen, Ben Shapiro, in een anti-Trump-artikel kritiek durfde te leveren op de president, werd hij bedolven onder antisemitische haatmails. In een interview met de New York Times vertelde hij: “Ik was geschokt. Ik verkeer al mijn hele leven in conservatieve kringen en dacht dat de antisemitische vleugel daar op sterven na dood was.” Een ander zorgwekkend voorbeeld was een commentaar van de ultrarechtse Trump-aanhanger Christopher Cantwell in de documentaire Vice News: “Ik ben iemand die ideeën verspreidt omdat ik hoop dat er iemand met meer capaciteiten zal opstaan, iemand als Donald Trump, maar die zijn dochter niet weggeeft aan een Jood.”
‘Ik ben iemand die ideeën verspreidt omdat ik hoop dat er iemand met meer capaciteiten zal opstaan, iemand als Donald Trump, maar die zijn dochter niet weggeeft aan een Jood’
Dat die gedachtegang niet alleen bij hem leeft, ondervond de gemeenschap van de Beth Israël Synagoge in Charlottesville, die werd geterroriseerd door neonazi’s in camouflagepakken met semiautomatische geweren. Naziwebsites riepen op om het gebouw in brand te steken. Voorzitter Allan Zimmerman schreef op Facebook: “De lokale politie had die dag een ongeëvenaard probleem, maar laat er geen twijfel over bestaan, Joden vormen een zeer specifiek doelwit voor deze groeperingen, en ondanks het feit dat het stadsbestuur zich zorgen over ons maakt, en ondanks het feit dat de burgemeester zelf Joods is, werden we aan ons lot overgelaten.” Wat in ieder geval steeds duidelijker wordt, is dat antisemitisme in Amerika niet alleen weer overal de kop opsteekt, maar dat het ook nog eens door vele, vele kanten wordt gebagatelliseerd.
Abonneer op het NIW
