Wat anders dan de controverse rond rabbijn Serfaty van de Portugees-Israëlietische Gemeente kon deze week gesprek van de dag zijn? Dat is het niet alleen bij ons. Ook de andere landelijke en internationale pers pakte het nieuws op dat een hoogleraar door de geestelijk leider van de kehila tot ‘persona non grata’ was verklaard. Zou het gaan om een rabbijn van een kille met minder aanzien, dan was het hooguit bij een paginaatje in het NIW gebleven. Er zijn meer geestelijken die zo nu en dan een gekke actie ondernemen. Dat het zulk groot nieuws is, komt natuurlijk door de internationale faam van de Esnoga. Als je een willekeurige Nederlander of toerist vraagt naar het beroemdste Joodse bouwwerk buiten Israël, zullen velen de Portugese Synagoge in Amsterdam noemen. De Snoge, in het hart van het Joods Cultureel Kwartier en prominent onderdeel daarvan, staat symbool voor Joods leven in Nederland. Daarmee is hij een klein beetje van ons allemaal.
Iemand met minder kennis van Joods Nederland weet niet dat de Portugees-Israëlietische Gemeente zich al jaren in zwaar weer bevindt, dat er veel grotere kehilot zijn met veel meer leden, waar de sjoel veel voller zit. De gemiddelde Nederlander kent veelal het verschil niet tussen orthodox en liberaal jodendom, laat staan dat tussen Sefardiem en Asjkenaziem. Dat er Joden ten gevolge van de inquisitie van het Iberisch Schiereiland naar Nederland vluchtten, is voor velen niet meer dan een voetnoot in de geschiedenis. Maar de Snoge kennen ze over het algemeen wel en van Spinoza, de beroemdste Nederlandse fi losoof, heeft iedere belezen burger gehoord.
Dat besef brengt voor de geestelijk leiders van deze kehila extra verantwoordelijkheden met zich mee. Waren chacham Toledano en rabbijn Serfaty zich daarvan bewust toen ze hun abjecte brieven schreven, waarvan ze, zo staat in de laatste brief van het bestuur, de inhoud blijven verdedigen? De parnassiem betreurden het dat de Amerikaans-Israelische hoogleraar Yitzhak Melamed Serfaty’s brief openbaar maakte. Dat is natuurlijk een teken van ‘onder het tapijt willen schoff elen’. Alsof het Melameds schuld is dat Serfaty hem zo bot afwees en de toegang tot de Snoge verbood.
Rabbijn zijn van deze synagoge is een grote eer en verantwoordelijkheid. De fundamentalistische opstelling van dit rabbinaat leidt bij velen tot de conclusie dat, zoals Ronit Palache het zegt, deze gemeente opgescheept zit met een tallietdragende ayatollah. Dat is niet alleen beroerd voor de PIG, maar ook voor het aanzien van Joods Nederland.
Abonneer op het NIW
