Over de rol van paus Pius XII tijdens de Shoa is veelvuldig gespeculeerd. Wat wist hij, wat wist hij niet? Had hij meer voor de Europese Joden kunnen doen? In ieder geval zweeg de paus in de oorlog en liet hij geen enkel woord van protest horen. Uit recent opgedoken correspondentie blijkt nu dat de kerkleider al in de eerste oorlogsjaren op de hoogte was van het lot van Poolse Joden. Dat schrijft de Italiaanse krant Corriere della Sera naar aanleiding van een boek dat Giovanni Coco binnenkort publiceert. De onderzoeker bekeek de recent geopende archieven van het Vaticaan en ontdekte onder meer dat een vertrouweling van de paus al op 14 december 1942 beschreef hoe dagelijks zesduizend Joden en andere Polen werden vergast in het door de nazi’s bezette land.
Pius XII heeft altijd volgehouden dat hij de verhalen over de massamoorden niet geverifieerd kon krijgen. Volgens Coco bevat de brief gedetailleerde beschrijvingen van de genocide. De schrijver, de jezuïet Lothar Koenig, was lid van een verzetsbeweging en richtte zijn brief aan de privésecretaris van de paus. Hij beschrijft uitgebreid hoe Joden uit Rava Ruska, een stad die tegenwoordig in Oekraïne ligt, naar het concentratiekamp Belzec werden gedeporteerd. Koenig vroeg destijds de informatie niet openbaar te maken uit angst voor zijn eigen leven.
Afbeelding: Portret van paus Pius XII door Michael Pitcairn, 1951
Abonneer op het NIW
