Een extreemrechtse terrorist probeerde tijdens Jom Kipoer een aanslag te plegen op een synagoge in het Oost-Duitse Halle, waar op dat moment zo’n tachtig mensen aanwezig waren. Dat extreemrechts vooral in het voormalige OostDuitsland grote aanhang geniet – de Alternative für Deutschland is er ook zeer populair – is genoegzaam bekend, ook in deze stad in Saksen-Anhalt, die ruim 200.000 inwoners kent. Experts zijn van mening dat het gedachtegoed van de aanslagpleger Stephan B. veel wijdverbreider is dan de Bondsregering in Berlijn denkt.
Wie het de door de terrorist gemaakte filmpje bekeek, kreeg in eerste instantie het idee dat het nep was. De als paramilitair verklede man zag er dreigend genoeg uit, maar de manier waarop hij de aanslag probeerde uit te voeren, kwam uitermate knullig over. Je hoorde hem zelfs uit frustratie ‘Scheisse!’ roepen, toen bleek dat de door de kehilla zelf verstevigde, dichte (!) deur van de synagoge bestand was tegen zijn schoten. Wie in de synagoge zat, was veilig. Twee slachtoffers buiten het gebedshuis, een vrouw op straat en een klant van een kebabzaak, hadden minder geluk. Het filmpje dat later op sociale media verscheen waar de sjoelgangers na Jom Kipoer uitgelaten feestvierden omdat zij aan de aanslag waren ontsnapt, kwam op mij wrang over. Deze Joden waren ‘gered’ ja, maar er waren wel degelijk twee dodelijke slachtoffers gevallen. Minder opgetogen gedrag was passend geweest.
Dit was een aanslag in een slaperig Duits provinciestadje. In de meeste grote Europese steden worden synagogen, zeker tijdens deze heiligste dag van het jaar, streng bewaakt. En hoewel in Nederland neonazistisch gedachtegoed gelukkig veel minder fans heeft, is toch de logische vraag: hoe staat het met de veiligheid van sjoels in de mediene hier?
Uit een snelle inventarisatie bleek dat die sterk varieert. Zelfs op deze dag, waarbij automatisch hoort te worden opgeschaald uit angst voor copycats. Hoewel alle gemeenten met synagogediensten direct werden gewaarschuwd en alle veiligheidsmaatregelen werden genomen, was de sterke arm in sommige gemeenten in geen velden of wegen te bekennen, laat staan dat er voor extra beveiliging werd gezorgd.
Die verantwoordelijkheid ligt in eerste instantie bij het stadsbestuur van de gemeenten. Halle bewijst dat ook synagogen in provinciesteden doelwit kunnen worden. Een aantal stadsbesturen is zeer nalatig geweest. Die besturen moeten door minister van Justitie en Veiligheid Ferd Grapperhaus op deze nalatigheid worden aangesproken.
Abonneer op het NIW
