Het is een akelige gedachte, maar helaas niet onwaar: het beeld van Joden, onze cultuur en spiritualiteit, wordt in het publieke domein vooral bepaald door haters. Dat stelt de Amerikaanse journalist Yair Rosenberg in een opiniestuk in het Amerikaanse cultuurtijdschrift The Atlantic. Het zijn de antisemitische aanvallen, stereotypen, hatelijke beschrijvingen en beschuldigingen, de kwaadaardige intenties die het beeld van Joden bepalen. Mensen geloven erin, simpelweg omdat ze geen Joden kennen, zegt Rosenberg. Laat staan dat ze kennismaken met wat het betekent om Joods te zijn door de geschiedenis heen.
Narigheid verdringt de rijke, millennia oude geschiedenis. Wat in Amerika gebeurt, geldt ook voor Nederland. Een voorbeeld van concrete verdringing en tegelijkertijd besmeuring van Joodse geschiedenis is nu in het nieuws. Het betreft Het Achterhuis. Dat is tegenwoordig ook de naam van een islamitische privéschool, gesticht door de beruchte schoolbestuurder Soner Atasoy. In 2019 waarschuwde de AIVD dat deze toenmalige directeur van het in opspraak geraakte Haga Lyceum banden had met Tsjetsjeense terroristen en het onderwijs salafistisch wilde hervormen. Hij werd ontslagen, maar maakt nu zijn comeback. De naam Het Achterhuis Lyceum koos hij, zegt hij in NRC, omdat “moslims worden opgejaagd als Joden in de Tweede Wereldoorlog. Wij worden nog net niet vergast. Maar wel besmeurd en bespot. Onze rechten vervallen.”
Racistische leugens
Wat hier besmeurd en bespot wordt, is de werkelijkheid door deze leugens verspreidende Atasoy, de terroristenvriend die zich onder luid slachtoffergejank een Joodse lijdensweg aanmeet. Ook de herinnering aan Anne Frank wordt besmeurd en bespot, want de naamkeuze is bedoeld om die herinnering te kapen en te vertrappen. De bedoeling is Het Achterhuis te ontdoen van zijn unieke betekenis, het Joodse Holocaustleed te bagatelliseren en te vervangen door verzonnen moslimleed. Een vorm van kwaadwillende culturele toe-eigening.
Een normaal brein begrijpt het niet, maar normaal zijn deze tijden niet meer
De afgelopen week bracht veel narigheid die het Joodse in een negatieve sfeer trok. Naast de Atasoy-verdraaiing (moslims lijden nu evenveel als Joden in de oorlog) was er de Diba-verdraaiing (het zijn de Joden die homo’s discrimineren en aanvallen). Deze laatste, een ex-profvoetballer, bestond het in een televisieprogramma te ontkennen dat moslimvoetballers die het One Love-bandje weigeren te dragen homo’s discrimineren, door erop te wijzen dat Joden homo’s belagen.
Wat een giftige brutaliteit, wat een racistische jij-bak. Zo’n Diba blaast discriminerende leugens uit zodra hij uitademt, maar beschuldigt anderen van stigmatisering. De discriminatie die hij voor zijn medegelovigen goedpraat, wordt Joden kwalijk genomen. Uit haat, maar ook omdat het gebruikelijk is dat zelfs niet-extremistische politici en bestuurders de excuus-Jood als medeplichtige te pas en te onpas gebruiken in discussies over islam en integratie. Het eerste homostel dat geslagen is door Joden moet zich nog melden, maar Diba heeft Joden al als agressors geframed.
Reptielen
Je zou kunnen zeggen: het is onzin, niemand gelooft het. Maar dat geldt niet meer in deze rare tijden. Hoe groter de onzin, hoe groter en fanatieker de aanhang. Zie de verering van David Icke, Holocaustontkenner en notoire antisemiet die naar Nederland komt. Hier zal hij massa’s opruien die opgetrommeld zijn door het Forum voor Democratie en zeventig organisaties uit de coronaprotesthoek. Icke hangt de antisemitische theorie aan van reptielen die de wereld domineren. Overduidelijk een foute man. Maar niet voor zijn fans. Die wringen zich in alle immorele bochten om deze oplichter van blaam te zuiveren. Zoals ze eerder bij Baudets misbruik van de Holocaust stonden te blaten dat het niets met antisemitisme te maken had. Een normaal brein begrijpt het niet, maar normaal zijn deze tijden niet meer.
Heeft het nog zin uit te leggen wat het betekent om Joods te zijn, om je verbonden te voelen door cultuur en religie en tradities? Om de opdracht te voelen voort te bestaan, saamhorigheid te vieren, eeuwenoud leed, ontheemding en gemis mee te dragen, maar toch niet te zwaar aan het leven te tillen en met humor en wijs gedoseerde hoop te overleven, terwijl je overal in de wereld thuis probeert te zijn? Ik weet het niet meer. Deze week haalden we het nieuws als reptielen.
Abonneer op het NIW
