Tolerantie

Je zou er bijna van in de war raken, maar het zijn echt twee verschillende personen, Simone Weil en Simone Veil. Bestempelen we Weil als onbekende grootheid, Veil verdient zeker een plaats in onze reeks grote Joodse vrouwen. Ik ging postuum van haar houden. Omdat Franse politici niet half zo veel aandacht krijgen als bijvoorbeeld Britse of Amerikaanse, was ik onbekend met de wonderbaarlijke levensloop van deze grootheid. Als Auschwitzoverlevende maakte ze zich in haar latere leven hard voor vrouwenzaken en Europa: ze was onder anderen voorzitster van het Europees Parlement.

Een Europa waarvan de eenheid inmiddels zwaar onder druk staat, niet in de laatste plaats vanwege het vuile spel dat Poetin speelt om ons continent op de knieën te krijgen. Wat, het moet gezegd, Europa deels aan zichzelf te danken heeft omdat het zich in het verleden naïef liet verleiden door de gasvoordeeltjes van de nieuwe tsaar. Veil overleed in 2017 en tijdens mijn research vroeg ik me af wat zij zou hebben gedacht over de huidige ontwikkelingen. Vijf jaar na haar heengaan ziet de wereld er totaal anders uit, met een corona-epidemie die niet alleen honderdduizenden slachtoffers maakte, maar er ook voor zorgde dat complottheorieën die al naar het rijk der fabelen waren verwezen weer bon ton zijn geworden.
Wat zou ze ervan hebben gevonden dat een antisemitische gek als David Icke weerklank vindt? En dat zich in zowel het Franse als het Nederlandse parlement fans van het kwaad bevinden? Zoals u deze week in het NIW kunt lezen, zei zij jaren geleden: “Het nazisme kwam tot stand via democratische kanalen en omdat wij toestonden dat bepaalde ideeën zich verspreidden. Omdat we niet wisten hoe die denkbeelden te bestrijden, konden ze zich ontwikkelen tot het absolute kwaad.”

Haar woorden hebben anno 2022 niets aan kracht ingeboet. We zien hoe ons parlement en het journaille worstelen met de bestrijding van waandenkbeelden van Forum. Hetzelfde geldt voor de geplande demonstratie op de Dam van Icke. Want wat te doen? Verbieden? Negeren? Doodzwijgen? Fel van leer trekken?

‘Wij zijn met meer,’ zei Mark Rutte ooit. Maar ik vrees dat als die meerderheid zich onverschillig verschuilt achter zogenaamde ‘tolerantie’, waarvan de keerzijde nog altijd lafheid is, we onszelf uitleveren. Dat geldt voor onze houding tegenover zowel FvD, Icke als Poetin.